Faiq QİSMƏTOĞLU: KATALİZATOR
Sürücülər bu məsələlərlə bağlı çox giley-güzar edirlər
Təbii ki, hər bir avtomobilin hər hansı hissəsi çıxarılanda həmin nəqliyyat vasitəsi istismara bir o qədər də yararlı olmur. Başqa sözlə demiş olsaq, avtomobilin bir hissəsinin olmaması istər-istəməz texniki nasazlığa və müəyyən qüsurlara gətirib çıxarır. Bunlar hamısı aydındır. Amma aydın olmayan odur ki, bu gün respublikamızda çoxlu sayda katalizatoru olmayan avtomobillər var.
Və bu avtomobillər də bu və ya digər dərəcədə müəyyən problemlər yaradır. Ən azından katalizatoru olmayan nəqliyyat vasitəsindən atmosferə normadan artıq zərərli qazlar atılır. Bu zərərli qazların atılması isə hər birimizin hə yatı üçün çox böyük təhlükə törədir.
İndi qayıdaq əsas məsələnin üzərinə. O məsələnin ki, bu, Bakı şəhərində yüzlərlə sürücünü narahat edir və bir çox halda avtomobildə katalizator olmadığına görə onlar yol polisi tərəfindən saxlanılır, cərimə meydançasına aparılır və inzibati məsuliyyətə cəlb olunurlar. Ən çox da katalizatorların olmadığı avtomobillər hibrid nəqliyyat vasitələridir. Yəni onlar həm elektriklə işləyir, həm də yanacaqla. Və qəribədir ki, uzun illərdir həmin avtomobillər istismar olunur, onları bu katalizator cihazı olmadığına görə saxlamayıblar, amma fakt faktlığında qalır ki, elə bunun özü də qanun pozuntusudur. Birincisi, avtomobildə bütün avadanlıqlar və cihazlar yerində olmalıdır. İkincisi də, katalizatorun olmaması bayaq dediyimiz kimi, atmosferə normadan artıq zərərli qazların atılmasına səbəb olur.
Bu prosesdə bir çoxları yol polisini qınayır ki, onları saxlayıb cərimə meydançasına aparır və cərimə edirlər. Hansı ki, bu mərhələdə yol polisinin heç bir günahı və məsuliyyəti yoxdur. Günah və məsuliyyət həmin avtomobilləri vaxtında gömrük nəzarətindən keçirib Azərbaycana daxil olmasına icazə verən qurumdadır. Təbii ki, hər bir nəqliyyat vasitəsi gömrük nəzarətindən keçirilir və onların möhürü olandan sonra ölkə ərazisinə buraxılır.
Deyilənlərə görə, Gürcüstandan gətirilən həmin avtomobillərin katalizatorları elə orda çıxarılıb. Bəzən də belə bir fikir səslənir ki, həmin maşının sahibləri ölkə ərazisinə daxil olandan sonra katalizatorlara ehtiyac olmadığı üçün onu çıxarıb 100 manat məbləğində satıblar. Bu nə dərəcədə həqiqətə uyğundur, deyə bilmərik. Amma bir onu deyə bilərik ki, hər hansı avtomobilin sahibi ona pul verib alarkən texniki göstəricilərinə diqqət yetirməli və bundan sonra avtomobili ölkə ərazisinə gətirməlidir.
Sürücülərin narazılığı davam edir, katalizator məsələsi isə acı bağırsaq kimi uzanır. Bakı şəhərində hər gün onlarla katalizatoru olmayan avtomobillər saxlanılaraq cərimə meydançasına aparılır və sürücülər 150 manat məbləğində cərimə olunurlar. Görünən odur ki, bu texniki qüsuru aradan yol polisi yox, həmin avtomobillərin sahibləri qaldırmalıdırlar. Çünki nəqliyyat vasitəsinin texniki cəhətdən sazlığına görə məsuliyyəti sürücülər daşıyırlar.
Deməli, belə bir durumda kimlərinsə yol polisinin ünvanına həddindən artıq mənfi fikirlər səsləndirməsi heç də həqiqətə uyğun deyildir. Amma buna baxmayaraq, bəzi sürücülər yol polisinin haqsızlığından gileylənirlər. Təbii ki, bu məsələyə də birmənalı yanaşmaq olmaz.
Əvvəllər katalizatorların qiyməti 60-70 manat məbləğində idi. İndi işbazlar onun qiymətini 450-500 manata çatdırıblar. Kimsə maşındakı texniki nasazlığı aradan qaldırmaq istəyirsə 500 manatından keçib bazardan katalizator almalıdır. Heç kimə sirr deyil ki, hibrid avtomobillərini idarə edənlərin çoxu da yanacağa qənaət etdiyi üçün bu avtomobillərə önəm verirlər. Xüsusən də taksi fəaliyyəti ilə məşğul olanlar hibrid avtomobillərinin sükanı arxasında əyləşirlər.
Bəzi sürücülər də deyir ki, hansısa oliqarx bazara katalizator gətirib onu satmaq üçün bizi çək-çevirə salırlar. Aydındır ki, bu məsələlər də bir o qədər həqiqətə uyğun deyildir. Ən azından ona görə ki, biz bəzən bir işi icra etmək üçün yüz bəhanə gətirib ondan boyun qaçırmaq istəyirik. Əgər hər hansı sürücü yol polisi tərəfindən saxlanılmağını istəmirsə, zəhmət çəkib hər hansı maşının markasından asılı olmayaraq texniki qüsurları aradan qaldırmalı və avtomobillərini yararlı vəziyyətə salmalıdır.
Əks təqdirdə nəqliyyat vasitələrində katalizatorlar olmadığına görə sükan arxasında əyləşən sürücülər saxlanılacaq. Ona görə də bu sürücülər yol polisini yox, özlərini qınamalıdırlar.