Qurultay nə olan şeydi bilirsiz ? Mən imtahan verdiyim vaxtlardan xatırlayıram və sevmirəm o sözü... İzah edim niyə... Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası hakim olduğu dövrlərdən dövləti idarə edən ali orqan idi (daha əvvəl isə hakimiyyətə gəlmək üçün proqram hazırlamışdılar və uğurlu olmuşdu . Yəni Çarı yıxıb gəlmişdilər). Yəni yıxmaq məsələsində uğurlu idi.
Turan həvəslilər də bilirlər – qurultay Çingiz xanın hakimiyyət formalaşdırma vasitəsi olub. Belə xırdalıqlara getsək bu postu bitirmək olmayacaq. Amma biz təhsil aldığımız dövrdə hər 5 ildən bir keçirilirdi və bu qurultayların qərarları ən vacib məsələ sayılırdı. İmtahan suallarına daxil edilirdi . Ona görə zəhləm gedirdi. Yalan idi və yadda qalmırdı. Bircə dəfə doğruya bənzər müzakirələr olmuşdu, lakin onu da sonra imtahan suallarından çıxarmışdılar. Xruşşovun məşhur XX qurultayı (iyirminci yəni), Stalinin şəxsiyyətə pərəstiş dövrünün müzakirəsi, tənqidi
... Qeyd edək ki, qorxu dövrünü sürgünlərdə keçirən sovet xalqı üçün Xruşşovu qəbul etmək çətin idi . Amma Baş Katib deyirdisə məqbul sayılmalı idi. Məcburi məqbuliyyət. Məğlubiyyət yoxaa... Xruşşov dedi və məsələ bir müddət gündəmdə oldu . Stalinin cənazəsini mavzoleydən çıxarıb Kreml divarında dəfn etdilər, repressiya olunmuşlara bəraət verdilər, sənət aləmində ilıq rüzgarlar əsməyə başladı və sairə... Mülayimləşmə siyasəti (ottepel). Güzəran nisbətən dəyişməyə doğru getdi... Evsiz-eşiksizlərə evlər tikilməyə başladı, amma kasıblar öz yerində qalırdı yenə . Hələ çörək qıtlığı da əlavə olundu ... Xruşşovun Amerika səfəri sovet xalqına baha başa gəldi . Kimə xeyir gəlib ki, onlardan. Görə-görə gəlirik. O hava, Karib krizisi Xruşşovun özünü də hakimiyyətdən apardı. Bəzən diktator olmağa məcbursan. Çünki iki dünya müharibəsinin viran qoyduğu bir məmləkət miras qalıbsa...
Hələ üstəlik bütün dünyanın quzğunları səni didməyə hazırlaşırsa nə mülayim??? Sərt siyasət yürütməlisən!!! XX qurultay da belə uçdu havaya. Brejnev xaraktercə mülayim insan idi, amma o da Stalini inkar etmək istəmədi... Nə isə qurultay (lar) görmüş bir adam kimi deyirəm bunları və böyük, kasıb dövlətin vətəndaşı olmuş biri kimi deyirəm... Siz indi nəyin davasını aparırsınız? Doğrudan, demokratiya havası dəyib sizlərə? Heç Sov.İKP qurultaylarını bu qədər müzakirə etmirdilər... Nə qərara alınıbsa o da olmalıdı!!! Bu dəfə keçmiş sədr mülayim biri idi və Brejnevin siyasətini yürüdə bildi . Ən azından hamını yola verə bildi. Yeni sədr sərt olacaq və məcburdu!!! Orfoepik yaxınlıq da var. Sədr, sərt!!! Yeni DÜNYA MÜHARİBƏSİ var gündəmdə, üstəlik lokal müharibəni də həll etməyə çalışırıq. Hələ yeni repressiyalar da olacaq. Mütləq olacaq – yeni üzvlər əbədi üzvlər olası deyil ki?.. Mülayimlik dövrü deyil, dövlətin qərarı sərt olmaqdı... Hələ qarşıdan yazıçıların qurultayı gəlir. Və orda da yalnız Moskva Dövlət universitetini (Kolumbiya universiteti də ola bilər deyək) bitirənlər deyil, sırf rusdilli yazarlar baş rolda görünə bilərlər. Yazıçı və rus dili. Sizin rus dili ilə savaşınız boşuna ...
Kardinal Rişelyenin Fransa tarixində müstəsna yeri var. Və bu Dümanın yaratdığı Kraliça ilə intriqalar düzənləyən obraza heç bənzəmir. Tarixdən azacıq xəbəri olanlar bilirlər bunu. Böyük siyasətçi olub... Bir qərarını xatırladım... Dueli Rişelye ləğv elətdirib Fransada. Böyük cəzalar və qorxularla... Hər kiçik söz, ötəri baxışa görə zadəganlar qırırmış bir-birini... Rişelyenin böyük qardaşı da dueldə həlak olmuşdu və bunun qarşısı alınmasa nə qədər gənc insanın həyatı bir heç uğruna sönüb bitərdi. Təbii, söhbət zadəganlardan gedir...Və o zaman üçün insan ancaq zadəganlar sayılırdı. "Дайте мне 6 строчек, написанных рукой самого честного человека, и я найду в них то, за что его можно повесить". Bu da Rişelyenin sözləridi. Hər dövrün öz gerçəkləri var. Və qətiyyət göstərməsəydi Fransanın taleyi necə olacaqdı kim bilir?
Köhnələr çox bildiklərindən pislik edirdi, təzələr heç nə bilmədiklərindən... Hansı daha pisdi? Bunu da mən bilmirəm .
Bütün insanların ikinci, üçüncü və bəlkə dördüncü, beşinci gizli həyatı olur. Ya ürəyində, ya da realda . Bəzən elə olur ki, həyatların çoxluğu insanın özünü də çaşdırır – harda doğru olduğunu, özünü unudur, özünü tapa bilmir . İndi bu virtual dünyanın yaranması çox insanın həyatına bir yüngüllük gətirib. Psixoloji çuxurdan çıxmaq üçün... Amma o qədər ammalar da gətirib ki ... Trol sözü gətirib məsələn... Və obrazlar... Və bu obrazlar nəsildən-nəsilə ötürülür. Hakimiyyət onları tanıyır və istifadə edir. Lazım olduqları an dövrəyə girirlər və...
Əvvəl deyirlər ki, məsəlçün keçi suyu bulandırdı. Sonra deyirlər ki, yox, keçi deyildi. Dovşan idi. Həm də bulandırmadı. Buladı... Dovşan dovğa buladı...
XX əsrin əvvəllərində, Rusiya inqilablarla qarışanda dönəmin daxili işlər naziri, baş naziri olmuş Pyotr Stolıpin belə bir söz deyib Dumadakı cıxışında, bu sözləri məzar daşında yazıblar: Вам, господа, нужны великие потрясения; нам – нужна великая Россия!!!
Bizimkilərə çox aiddi bu söz... Elə bil marıqda yatıb gözləyirlər ki, dağılsın eeeeee...
Makiavellinin dediyi "Roma kilsəsinə yaxınlaşdıqca insanlar dindən bir o qədər uzaqlaşırlar" ifadəsi hər zaman aktualdı. Bu aforizmi hər sahəyə tətbiq eləmək olar...
Qədim bir şərq rəvayəti var. Deyir bir gün şeri, sənəti qiymətləndirən bir hökmdar öz ölkəsinin ən qüdrətli şairinin kimliyini öyrənib sarayına gətirmək fikrinə düşür. Vilayətlərə xəbər göndərir ki, əhalinin fikrini soruşub ölkənin bir nömrəli şairinin kimliyini öyrənsinlər. Adını yazıb təcili saraya göndərsinlər. Yerlərdən cavablar gəlir. Lakin hər cavabda müxtəlif şəxslərin adları yazıldığından şah dolaşır. Dünya görmüş ağıllı vəzirindən kömək istəyir. Vəzirin məsləhəti ilə şah ikinci fərman verir. Əmr edir ki, indi də ölkənin birinci və ikinci şairlərinin adlarını birlikdə yazıb göndərsinlər. Növbəti cavablar gələndən sonra şah görür ki, vilayətlərin hər biri əvvəl yolladıqları adların yanında bu dəfə eyni bir şəxsin adını yazıblar. Şah bu məsələni də aydınlaşdırmağı vəzirindən xahiş edir. Vəzir deyir ki, şah sağ olsun, torpaq təəssübü güclü olduğundan birinci dəfə hər vilayət öz həmyerlisini ölkənin ən adlı-sanlı şairi görmək istəmişdi. Bu dəfəki cavab isə əsl həqiqəti üzə çıxardı. Bütün cavablarda adı ikinci yazılan şair elə ölkənin ən qüdrətli şairidir.
Məncə, hər rəhbərliyin dövründə birgə fotoları paylaşıb cəmiyyətə necə lazımlı olduğunuzun davasını döyməkdənsə həqiqi lazımlığın harda olduğunu müəyyən etmək vaxtıdı. Onu da rəhbərlik biləcək təbii... Biləcəkmi???