Məşhur yazıçıların yaşadıqları sevgilər onların möhtəşəm əsərləriqələmə almağında böyük rol oynayıb.Doğurdan da, sevgi bəzən ədəbiyyatınqırıldığı nöqtədir...

Gəlin, bir neçəyazıçının sevgi əhvalatlarını xatırlayaq.

Yusif VəzirÇəmənzəminlinin aşiq olduğu qız

Yusif VəzirÇəmənzəminli gənc yaşlarında Aşqabadda Asya adlı bir gözəl qıza aşiq olur. Qızda onu sevir. Çox keçmir ki, yoldaşları da bu sevdadan xəbər tuturlar.

Bir gün dostlarbir gizlinə çəkilib xəlvəti Kaxetiya şərabı içirlər. Yusif Vəzirə nə qədərtəkid edirlərsə, içmir.

Dostlardan birideyir ki, bu qədər də fanatiklik eləmə, cavanlıqdır, iç, bir az şənlən.

Yusif Vəzir dəcavab verir ki, mən ömrümdə dilimə içki vurmamışam, odur ki, andımıpozmayacağam.

Bunu eşidənhəmin dost badələrə şərab süzüb qədəhin də birini ona uzadır:

- İçək Asyaxanımın şərəfinə.

Yusif Vəzirgülümsəyərək qədəhi alır:

- Yaşasın -söyləyərək ömründə ilk dəfə şərab içir.

"Xoşbəxt”Puşkin

Puşkini xoşbəxthesab etmək olardı: o, həm Rusiyanın bir nömrəli şairi adına layiq görülmüş,həm də ölkənin ən gözəl qadınını ələ keçirmişdi. Ancaq bəzən xoşbəxtliyin ömrüdə insan taleyi kimi olur: heç gözləmədiyin anda qəfil məhv olub gedir...

Puşkinin qabağınaçətin bir əngəl çıxır: Dantes peyda olur. Dantes çox qəddar və inadcıl biriydi.O, uğrunda döyüşəcəyi qadına görə hər şeyindən vaz keçməyə razı olacaq birxarakterdəydi. Onun üçün indi önəmli olan öz gələcəyi idi. Və bu gələcək onuhara aparır-aparsın Dantes buna razıydı. O, öz rolunun öhdəsindən gələcəyinəinanırdı. Və ifa olunan bu rol Puşkinin sonuna çıxacaqdı. Dueldə ölən birşair...

Qeyri-adi yazıçıvə çılğın arvadı…

Amerika yazıçısıFitskeraldın xanımı Zelda heç nəyə fikir vermirdilər: yazıçı Skott teatrdasoyunubçılpaqotura, sevgilisi Zelda isəondan geri qalmadan köynəklə fontanda çimə bilərdi.Onlar mahnıoxuya-oxuya maşınla bütün şəhəri gəzməyi belə bacarardılar. Skott və Zeldatez-tez küpünə qədər içirdilər.

Fitskeraldıneşq macərası haqqında maraqlı fakt: "Nyu-York camaatı Fitskeraldcütlüyünün qəfil yoxa çıxmağına şaşırmışdılar.Manhettenə getmək üçünşənbə günü axşam Lonq-Aylendəki evlərini tərk ediblər. Onlar nə bazar gününsəhərində, nə bazar ertəsinin axşamında, nə də çərşənbə günü məlum məkandagörülməyiblər. Yalnız cümə axşamı onları çox pərişan halda Nyu-Cersi otelindətapdıq. Cənab Fitskerald, eləcə də onun sevgilisi hələ də anlaya bilmirdilərki, nə qədər içki içiblər, necə olub dörd gün ötüb keçib və onlar Nyu-Cersiyəgəlib çıxıblar...”

Sonra hər şeydəyişdi. Hərdən bir Fitskerald əlinə qələm götürüb nəsə yazmaq istəyəndə Zeldaözündən çıxırdı. Qadın hər gün dava salırdı. Deyilənə görə, Zelda hər gün əməlli-başlısərxoş olurdu. Daha bunlara düzə bilməyən Skott uşaqları da özü ilə bərabərgötürüb şəhərdən çıxdı. Orda yazıçı, nəhayət ki, ciddi rejimlə işləyə bildi,sakitlik tapmışdı, bütün gücünü yazıya vermişdi. Ən məşhur romanı olan"Böyük Getsbi”ni orda qələmə almışdı.

Xanımı Zeldabir dəfə özünü ikinci mərtəbədən aşağı atmışdı, az-maz zədələnmişdi. Evəgələndə hamını öldürmək istəyirdi: yazıçı onu psixi xəstəxanaya yerləşdirmişdi.Fitskerald öz xanımı haqqında daha sonra yazırdı: "Mən ümidlə dolu olan xəstəxanadivarları arxasında Zeldamı itirdim. Bizim sevgimiz əsrin ən böyük sevgisiydi.Münasibətimizdə azacıq qırılma olan vaxt həyatın mənası itdi”.

Çexovun kədərlisevgisi

Bu isə Çexovunxanımının yazdıqlarıdır:

"Mənipilləkəndən ötürdüyün yadındadır? Onda tutacaq necə xaincəsinə cırıldamışdı...Mən bunu dəhşətli dərəcədə sevirəm. İndi isə uzun zaman sənə yazmadım, oturdumşəklinə tamaşa elədim və yalnız sənin haqqında və gələcəyimiz haqqındadüşündüm. Bəs sən düşünürsənmi? Biz səninlə çox az danışmışıq. Sənə eləgəlmirmi, bizim münasibətimiz anlaşılmazdır? Ah mənim gələcəyimin insanı! Sənartıq bilirsən, biz bir yerdə tanış insanlar kimi yaşaya bilmərik. Məngəlmişdim sənin yanına. Artıq bu gizlənmələrdən bezmişəm. İnan mənə, bu mənəçox ağırdır. Hələ sənin ananın üzündəki iztirabı görmək daha dəhşətlidir. Mənaxı iki od arasında qalmışam. De mənə, de ki, bir yerdə xoşbəxtcəsinəyaşayacağıq...”

Çexov sevdiyiaktrisa ilə bir yerdə yaşaya bilmir.

Sevdiyi qadınlagörüşdən sonra…

Ceyms Coys"Uillis” romanını yazırdı. Coys yeddi yüz səhifəlik romanı cəmi bir gündənbəhs edir. İşin ən maraqlı tərəfi də odur ki, bu romanı yazmağa başladığı günyazıçı sevdiyi qadınla, gələcək xanımıyla görüşə çıxıbmış.

Məhz bugörüşdən sonra yazıçı sonralar onun ən möhtəşəm, şedevr romanını yazıb.

Nora bir kasıbevdə qulluqçu kimi çalışırdı. O qaş qaralanda öz yaşadığı yerə gedirdi. Həmingünlərin birində, sonradan gələcək əri olacaq Coysla qarşılaşır.

Nora, yəniCeymsin sevgilisi bundan əvvəl iki dəfə evlilik yaşamışdı və onun ərlərinədənsə, çox qəribədir ki, ikisi də ailə qurduqdan bir az sonra vəfat etmişlər.Coys onunla ilk dəfə qarşılaşanda nə edəcəyini bilməmişdi.

Günlərinbirində o, artıq bu iztiraba son qoyur və Nora ilə evlənməyə razılıq verir. Buqadın Coysun bəlkə də ən böyük əsəri ola bilərdi, çünki onlar düz ölənə qədərbir yastığa baş qoydular.

Onlarınarasında dərin və başgicəlləndirici bir sevgi yaranmışdı. İkisi də bununbitməyəcəyini zənn edirdilər, ancaq necə deyərlər sən saydığın say gör fələk nəsayır. Aralarında qarşılıqlı ikiləşmə sevgini sıxışdırıb aradan çıxardı.

Coys xanımınahər cür sərbəstliyi verirdi və bundan istifadə edən Nora səyahətlərəyollanırdı, hətta bir ara fransız dilini öyrənməyə girişmişdi. Səyahətlərbitəndən sonra Coysun xoş günləri başladı, xanımı ona iki uşaq verdi, birioğlan Coys, digəri Luisa adında qız idi.

Coys həddindənartıq qısqanc adam idi. Deyilənə görə, xanımına hər cür sərbəstlik verirdi ki,onun başqalarıyla əlaqə qurub-qurmadığını öyrənsin. Hər dəfə yazıçı əvvəlkiərləri haqqında onu sorğu-suala tutur, qısqanclığını açıq-aşkar büruzə verirdi.

Coys heç vaxtinandıra bilmirdi ki, bu qadın yalnız onundu. Onun başqaları ilə yaxınlığınıdüşünəndə qıcqanclıq hissləri baş qaldırırdı. Gərgin və əsəbi anlarını aradanqaldırmaq üçün yazıçı içki şüşələrinin arxasına sığınırdı.

Aralarındakıixtilafı Noranın bacısı yaradır. Qadın deyir ki, Coys çox içən və bədxərcadamdı. Bundan sonra ər-arvad arasındakı kəskin davaların təməli atılır.

Yazıçınınxanımı ilə məşhur dialoqu var. Nora ona çox içdiyindən şikayətlənərək belədeyir:

"Səniçkidən və yazıdan başını qaldırıb, həyata baxsan hər şeyi olduğu kimigörərsən."

Coys cavabverir: "Sən yazdıqlarımı oxusan, görərsən ki, mən hər şeyi daha aydın,daha yaxşı görürəm..."

Nora iləCeymsin münasibətlərini gərginləşdirən bir səbəb də qızları Lusiaydı. Gəncyaşlarından ruhi xəstə olan Lusianı Nora xəstəxanaya yerləşdirmək istəyirdi,ancaq yazıçı buna qarşıydı. Lusianı sağaltmaq üçün dünyanın dörd bir yanındanhəkimlər axışıb gəlir, lakin qızın dərdinə şəfa tapmaq mümkün olmur.

Ailə onuklinikaya aparmağın ən düzgün qərar olduğunu anlayır. Oranın daimi yolçusuCoysdu, hər dəfə yolu o tərəflərə düşürdü, ancaq Nora iki ayağını bir başmağadirəyib durmuşdu və heç vaxt qızının üzünü görmək üçün o klinikayagetməyəcəyini bildirmişdi.

Deyilənə görə, məşhuryazıçınınxanımı feministolduğu üçüntez-tezbunagörə Coysladeyişməliolurdu. Bu, yazıçınınhəyatındarastlaşdığı ənmürəkkəbsituasiyaolsada, yazıçı həmişə hər şeyə yaradıcı kimiyanaşırdı.

Yazıçınınxanımınaerotikməktubudavar. BurdaCoys özetiraflarını qələmə alıb. Xanımı hərdəfə onabelədeyirdi: "Sənmənə qadınkimiyanaşmırsan, qulluqçukimibaxırsan".

Məşhuryazıçı dacavabında: "Sənmənə yalnızyazmaq üçünlazımsan" – deyə cavabverərdi.

Türkyazarı AhmetAltanbirməqaləsindəCoysdansözaçaraqbelə yazır:"Dünyanınromantəfəkkürünü və ingilisdilininyönünü dəyişənCoys öz şəxsihəyatını dəyişə bilmədi..."

SamuelBekketisə deyirdi: "O, ədəbiyyatın özüdür..."