adalet.az header logo
  • Bakı 17°C
  • USD 1.7
28 Iyun 2022 16:19
1018
ƏDƏBİYYAT

Qaranlıq dünyanın işıqlı adamı - Məlahət Hümmətqızı yazır

 Arif baş­qa­la­rı­na bən­zə­mir­di. Onun öz ki­çik dün­ya­sı və bu dün­ya­nın to­xu­nul­maz qay­da-qa­nun­la­rı var­dı. Özü is­tə­mə­dən heç kim onun dün­ya­sı­na da­xil ola bil­məz­di. O, heç ki­min cə­sa­rət edib gi­rə bil­mə­yə­cə­yi qa­ran­lıq dün­ya­da dinc ya­şa­yır­dı. Ya­şa­dı­ğı dün­ya­nı özü tə­səv­vür et­di­yi ki­mi gö­rür­dü. Mə­nə hər­dən elə gə­lir­di ki, o, rəs­sam fan­ta­zi­ya­sı­nın əsəridir, onun hə­ya­tı rəs­sa­mın cız­ma-qa­ra ciz­gi­lə­ri və özün­dən baş­qa heç kə­sin an­la­ma­dı­ğı bir rəng­siz tab­lo­dur. Kə­nar­da da­ya­nıb diq­qət­lə ona ba­xır­dım. Ağ qıv­rım saç­la­rı ona ya­ra­şıq ve­rir­di, boy-bu­xun­lu, en­li­kü­rək, cüs­sə­li adam idi. Ağ­lı- zə­ka­sı öz ye­rin­də, hə­ya­ta ba­xı­şı o qə­dər ay­dın idi ki... Hər gün bir key­fiy­yə­ti­ni kəşf edir­dim. Al­lah on­dan tək­cə göz­lə­ri­nin nu­ru­nu əsir­gə­miş­di.

Onun sa­ğal­ma­ğı­nı çox is­tə­yir­dim, onun üçün dua edir­dim, ona güc, qüv­vət və şə­fa ar­zu­la­yır­dım. Ba­car­dı­ğı­mı edir­dim. Ca­nın­da­kı vi­ru­su yox et­mək, onu aya­ğa qal­dır­maq üçün bü­tün ça­rə­lə­rə əl atır­dım. Baş­qa növ­bə­nin hə­kim­lə­ri­nə də tap­şı­rır­dım ki, on­dan mu­ğa­yat ol­sun­lar. Və­ziy­yə­ti yax­şı de­yil­di, gün­dən-gü­nə də ağır­la­şır­dı. Qa­ran­lıq dün­ya­sın­da xəs­tə­li­yi ilə baş-ba­şa çaş-baş qal­mış­dı. Ta­le­yin­dən küs­müş­dü. Özü də bi­lird ki, vi­rus işi­ni gö­rüb, sa­ğa­la­ca­ğı­na ina­mı qal­ma­mış­dı. Biz də ümid­siz idik, am­ma so­na qə­dər mü­ba­ri­zə apar­ma­ğa qə­rar­lı idik. Bir­cə hə­ra­rə­ti­ni sa­la bil­səy­dik, elə bi­lir­dim ki, hər şey dü­zə­lə­cək, xəs­tə­miz kə­fə­ni yır­ta­caq.

 Zöh­rə­nin göz­lə­ri zə­if, du­man­lı gör­sə də, Arif ana­dan­gəl­mə kor idi. Göz­lə­ri işıq­lı dün­ya­ya həs­rət idi. Hər ikisi dün­ya­nın gö­zəl­lik­lə­ri­ni gör­mə­sə­lər də, bir­lik­də xoş­bəxt ol­ma­ğın müm­kün ol­du­ğu­na ina­nır­dı­lar. Ev­lən­di­lər. Va­li­deyn­lə­ri kö­mək et­mə­yə ça­lı­şır­dı­lar, öz­lə­ri də bü­tün çə­tin­lik­lə­rə si­nə gə­rib min bir əziy­yə­tə qat­laş­dı­lar. Ay par­ça­sı ki­mi iki gö­zəl qız öv­lad­la­rı dün­ya­ya gəl­di. Bi­ri sağ­lam ol­sa da, di­gə­ri xəs­tə do­ğul­du. Am­ma əziy­yət­lə­ri­nin bəh­rə­si­ni gör­dü­lər. Bö­yük qı­zı ailə qur­du. Çox xoş­bəxt­di. Va­li­deyn­lə­ri­nə sağ­lam nə­və pa­yı da bəxş et­di. Zöh­rə­nin de­di­yi­nə gö­rə, nə­və­lə­ri­ni özü bö­yü­düb. Ər-arvad özlərini çox sağ­lam və güm­rah hiss edir­di­lər, am­ma vi­ru­sa yo­lu­xa­na qə­dər. On­lar dörd gün idi ki, ko­vi­də yo­lux­muş, xəs­tə­xa­na­mı­za yük­sək hə­ra­rət­lə qəbul ol­unmuş­du­lar. Ari­fin və­ziy­yə­ti xa­nı­mı­nın və­ziy­yə­ti­nə nis­bə­tən da­ha ağır idi. Dörd ge­cə ba­şı­nın üs­tün­dən çə­kil­mə­dik. Sə­hə­rə qə­dər yük­sək təz­yi­qi­ni, hə­ra­rə­ti­ni və enən sa­tu­ra­si­ya­sı­nı nor­mal­laş­dır­ma­ğa ça­lış­dıq. Ya­na­şı xəs­tə­lik­lə­ri isə onu irə­li get­mə­yə, sa­ğal­ma­ğa, yax­şı­laş­ma­ğa qoy­mur­du.

Arif dö­züm­lü idi, ca­nı ağ­rı­sa da, şi­ka­yət et­məz­di. Çox da­nış­maz­dı. Am­ma mən hər pa­la­ta­ya gə­lən­də ke­fi açı­lır­dı, xoş­hal olur­du. Heç ya­dım­dan çıx­maz, bir də­fə səs­siz­cə pa­la­ta­ya gir­dim. Üzü di­va­ra uzan­mış­dı. Ani­dən çev­ri­lib, san­ki mə­ni gö­rür­müş ki­mi, üzü­mə ba­xıb sa­lam ver­di. Do­nub qal­dım, da­nı­şa bil­mə­dim. O mə­ni ne­cə gö­­rür­­dü­­? Bəl­kə bə­si­rət gö­zü var idi, bil­mi­rəm. Gü­lüm­sə­yib sa­lam ver­dim. De­yə­sən, gü­lüm­sə­mə­yi­mi də hiss et­di, ba­şı­nı aşa­ğı əyib qı­mış­dı. "Ne­cə­si­niz” de­mə­yə utan­dım. Və­ziy­yə­ti göz qa­ba­ğın­day­dı, ge­cə­dən qal­xan hə­ra­rəti düş­mə­miş­di. Hə­ra­rə­ti­nin ol­ma­sı üzün­dən hiss olu­nur­du. Çöh­rə­si qı­za­rmış­dı. Zöh­rə ayaq üs­tə da­ya­nıb və­ziy­yə­ti hə­yə­can­la mü­şa­hi­də edir­di. Ya­xın­la­şıb ta­no­metr­lə təz­yi­qi­ni ölç­düm. Təz­yi­qi normal idi. Zöh­rə əlin­də­ki ter­mo­met­ri mə­nə gös­tə­rib:

- Dok­tor, hə­ra­rə­ti bir az olar yük­sə­lib. Si­zə qə­dər hə­kim­lər hər şey edib. Hə­ra­rə­ti düş­müş­dü, dedi.

- Na­ra­hat ol­ma­yın, nə la­zım­dır edə­cə­yik. Ona gün ər­zin­də ma­ye ver­mi­si­ni­z?

- Xe­yr, dok­tor, heç nə iç­mir, siz­dən əv­vəl tibb ba­cı­sı ma­ye kö­çü­rən ki­mi hə­ra­rə­ti düş­dü.

- Bax sə­bəb bu­dur. Hə­ra­rət­i sal­maq üçün bol ma­ye içir­mək la­zım­dır.

Zöh­rə tez elekt­rik çay­danını işə sa­lıb, çay tə­da­rü­kü üçün su­yun isinməsini göz­lə­di. Tibb ba­cı­sı­na hə­ra­rə­ti sal­maq üçün tap­şı­rıq ve­rib, növ­bə­ti pa­la­ta­ya keç­dim. Pa­la­ta­lar­da xəs­tə­lə­rə ba­xış ke­çi­rib tə­yi­nat­lar ver­dik­dən son­ra ye­ni­dən Ari­fin pa­la­ta­sı­na qa­yıt­dım. Tibb ba­cı­sı öh­də­si­nə dü­şən bü­tün iş­lə­ri gö­rüb bi­tir­miş­di. İçə­ri da­xil olan­da Arif ya­ta­ğın­da otu­rub çay içir­di. İçə­ri gir­di­yi­mi bu də­fə açıq-aş­kar hiss et­di. Da­ya­nıb qə­ri­bə ba­xış­lar­la bir xey­li üzü­mə bax­dı.

- İna­nıl­maz­dır, siz mə­ni gö­rür­sü­nü­z? Mə­nə ne­cə diq­qət­lə ba­xır­sı­niz. Yə­qin dər­man­la­rı­mız kö­mək edib, – de­yib, və­ziy­yə­ti sta­bil ol­du­ğu üçün ke­fi­ni aç­maq is­tə­dim. Bu an­da ürə­yim­dən çox­lu su­al­lar keç­di və onun qa­ran­lıq dün­ya­sı­na bir an­lıq da­xil ol­maq is­tə­dim. Ye­nə gü­lüm­sə­di.

- Si­zi ya­dım­da sax­la­maq is­tə­yi­rəm. Sa­də­cə bu.

-Mə­ni ne­cə tə­səv­vür edir­si­niz, mən ne­cə­yə­m? – Diq­qət­lə xəs­tə­min üzü­nə, hə­rə­kət­lə­ri­nə bax­dım. Ma­raq­la nə de­yə­cə­yi­ni göz­lə­dim. Bir an­lıq xə­ya­la dal­dı. Son­ra gö­rür­müş ki­mi ba­şı­nı qa­dı­rıb göz­lə­ri­ni üzü­mə zil­lə­di.

- Si­zin üzü­nü­zü gü­nə­şə bən­zə­di­rəm, dok­tor. Heç vaxt üzü­nü gör­mə­di­yim və gö­rə bil­mə­yə­cə­yim gü­nə­şə. Bu dün­ya­da ən çox gör­mək is­tə­di­yim gü­nəş­dir.

- Ni­yə gü­nəş, axı o çox uzaq­dır.

- Uzaq ol­sa da isi­dir, qay­gı gös­tə­rir, gü­lüm­sə­yir, sa­ba­ha ümid ve­rir... Gü­nə­şə hər kə­sin eh­ti­ya­cı var, kor­la­rın be­lə. İn­san­la­ra yar­dım edir­si­niz, qay­ğı gös­tə­rir­si­niz, sa­ğal­dıb evi­nə, ailə­si­nə qay­ta­rır­sı­nız. Siz mə­lək­si­niz, dok­tor...

Ye­nə da­yan­ma­dım, "şıl­taq­lıq” et­dim:

- O mə­lək ne­cə olu­r? − de­yə se­vin­cək so­ruş­dum.

- Meh­ri­ban, üzü­gü­lər, ha­mı­ya yar­dım edən, gö­zə­l simalı...

- Bəs saç­la­rım nə rəng­­də­­di­­?

Ye­nə gü­lüm­sə­di, üzü­mə bax­dı. Ska­fandr­dan yal­nız göz­lə­rim gö­rü­nür­dü, göz­lə­ri gör­səy­di be­lə saç­la­rı­mı gör­mə­si im­kan­sız­dı.

- Gü­nəş rən­gin­də. Bəl­kə elə de­yil, am­ma mən elə gö­rü­rəm, dok­tor, – de­yib sus­du.

Tə­əc­cü­bü­mü və hə­yə­ca­nı­mı giz­lət­mı­ək üçün ani ola­raq əli­mi ağ­zı­ma apa­rıb Zöh­rə­yə bax­dım. Yə­ni ”sən de­mi­sə­n?” Zöh­rə əl­lə­ri­ni ha­va­da yel­lə­də­rək "yox” işa­rə­si ver­di və gü­lüm­sə­di. Göz­lə­rim dol­du. O hər şe­yi düz de­yir­di, saç­la­rı­mın rən­gi­nə ki­mi. Göz­lə­rim hə­lə də ona di­kil­miş­di, dol­muş­dum. Arif ba­şı­nı aşa­ğı əyib su­sur­du. De­yə­sən, tə­əc­cüb və hə­yə­ca­nı­mı hiss edir­di.

- Bəs dün­ya­nı han­sı rəng­də gö­rür­sü­nü­z? − de­yə so­ruş­dum. Bir xey­li sus­du. Bəl­kə də ya­ra­lı ye­ri­nə to­xun­dum. Am­ma bil­mək is­tə­yir­dim. Onun dün­ya­sı­na onun göz­lə­ri ilə bax­maq, onun dünyasını hiss et­mək is­tə­yir­dim. Onun dün­ya­sı, onun ya­şa­dıq­la­rı mə­nim üçün ma­raq­lı idi. O dün­ya­nın öz rən­gi, öz gü­nə­şi, öz in­san­la­rı, də­ni­zi, kü­lə­yi var.

- Xə­ya­lım­da hər şe­yi gö­rü­rəm, dok­tor.

- Fər­qi­miz nə­dir, bəs?

- Siz göz­lə­ri­niz­lə gö­rür­sü­nüz, mən qu­la­ğım­la hiss edi­rəm , dok­tor.

Bu də­fə mən sus­dum. Onun his­siy­ya­tı güc­lü idi, hü­cey­rə­lə­ri­lə hər şe­yi hiss edir­di.

Ba­şı­mı yel­lə­yib pən­cə­rə­yə ya­xın­laş­dım. De­mə­yə sö­züm yox­du. Ax­şam düş­müş, ha­va qa­ral­mış­dı. Pən­cə­rə­ni açıb də­rin­dən nə­fəs al­dım. Bilgəhin tə­miz ha­vası ci­yər­lə­ri­mə dol­du. Uzaq­dan kənd gö­rü­nür­dü. Ev­lər­dən gör­ü­nən tək-tük işıq­la­r ürə­yi­mə ümid qı­ğıl­cı­mı səp­sə­ də, na­ra­hat­lıq mə­ni tərk et­mir­di. Ba­şı­mı gö­yə qal­dı­rıb göz­lə­ri­mi yum­dum. Ürə­yim­də Al­lah­dan ona yar­dım is­tə­dim. Zöh­rə nə baş ver­di­yi­ni de­yə­sən an­la­yır­dı, gör­mə­si zə­if ol­sa da, mə­nim Al­la­ha yal­var­dı­ğı­mı hiss edir­di. Ya­xın­la­şıb çi­yin­lə­ri­mi qu­caq­la­dı. "Dok­tor, mən si­zə ina­nı­ram, qı­zım­la mə­ni aya­ğa qal­dır­dı­nız, in­şal­lah, Ari­fi də sa­ğal­da­caq­sı­nız” de­yib, ba­şı­nı çiy­ni­mə qoy­du, içini çəkdi. Nəm­li göz­lə­rim­lə, qə­hər içə­ri­sin­də "in­şal­lah” de­səm də, de­di­yimə özüm də inan­ma­dım...

Bir ne­çə gün­dən son­ra Ari­fin və­ziy­yə­ti da­ha da ağır­laş­dı. Hər gün bir az ge­ri ge­dir­di. Təng­nə­fəs­li­yi, bo­ğul­ma­la­rı ar­tır­dı. Apar­dı­ğı­mız müa­li­cə ef­fekt ver­mir­di. Bu qə­dər müa­li­cə­lə­rə bax­ma­ya­raq, yax­şı­laş­mır­dı. Hər də­fə onun ok­si­gen mas­ka­sın­da çə­tin­lik­lə nə­fəs al­dı­ğı­nı gö­rən­də ürə­yim ağ­rı­yır­dı. Özü də bez­miş­di. Ar­tıq da­mar­la­rı da part­la­yır, sis­tem­lə­ri kö­çürt­mək müm­kün ol­mur­du. Qa­nı lax­ta­la­nır­dı. Hər­dən hön­kü­rüb ağ­la­yır­dı. Aman, Al­lah, bu, dəh­şət idi. Onu heç vaxt ağ­la­yan gör­mə­miş­dim. Za­rı­yar­dı. İy­nə­lər­dən im­ti­na edir­di. "Vur­ma­yın, xa­hiş edi­rəm, dok­tor, ca­nım ağ­rı­yır. Qo­yun ra­hat ölüm”, deyirdi. Kövrələrdim. Bayıra çıxıb bir kə­na­ra çə­ki­lib sakitləşməyə çalışırdım.Də­fə­lər­lə onu baş­qa kli­ni­ka­ya kö­çür­mək haq­qın­da mə­sə­lə qal­dır­saq da, ”yer yox­dur, göz­lə­yin” de­miş­di­lər.

Öm­rü­nün son gün­lə­ri idi. Özü də hiss edir­di. Mən­dən ha­la­lıq is­tə­di. "Ha­lal edin, dok­tor, mə­nim üçün çox əziy­yət çək­di­niz. Siz­lik heç nə yox­du. Ağır­la­şıb gəl­dim. Zöh­rə de­yir­di, ge­dək, am­ma mən inan­mır­dım ki, vi­rus mə­ni yı­xar, bu da axı­rı. Bi­li­rəm, mə­ni öz növ­bə­niz­də öl­mə­yə qoy­ma­ya­caq­sı­nız. Hər də­fə be­lə olub. Mən yax­şı­la­şa­na­can ba­şı­mın üs­tün­də dur­mu­su­nuz. İn­di də be­lə ola­caq. Si­zin növ­bə­də öl­mə­yə­cə­yəm”, de­yib köks ötür­dü və üzü­nü ya­na çe­vir­di. İs­tə­dim "yox, siz öl­mə­yə­cək­si­niz, ya­şa­ya­caq­sı­nız” de­yim, am­ma ba­car­ma­dım. Ya­lan da­nı­şa­ca­ğı­mı hiss edə­cə­yin­dən qorx­dum, utan­dım.

 Sə­hər növ­bə­yə gə­lən ki­mi Ari­fin ölüm xə­bə­ri­ni eşit­dim. Bu mə­nim eşit­di­yim növ­bə­ti ağır xə­bər­lər­dən bi­ri idi. Hüzn və peş­man­lıq his­si ilə sa­kit­cə pa­la­ta­sı­nın qar­şı­sın­da da­yan­dım, içə­ri keç­mə­yə tə­rəd­düd edir­dim. İşıq­lı si­ma­sı gö­züm­dən get­mir­di. Ya­xın xa­ti­rə­lər qə­hə­rə çev­ri­lib bo­ğa­zım­da ki­lid­lə­nib qal­mış­dı. Ud­qun­maq be­lə çə­tin­lə­şir­di. San­ki doğ­ma, əziz ada­mı­mı itir­miş­dim. Cə­sa­rət top­la­yıb qa­pı­nın cəf­tə­si­ni itə­lə­yib pa­la­ta­ya da­xil ol­dum. Ya­taq da, pa­la­ta da boş­du. Ya­ta­ğın­da otur­dum. Çək­di­yi iz­ti­rab­lar, ağ­rı­lar, söh­bət­lə­ri­miz, gü­lüş­lə­ri ya­dı­ma düş­dü, bir-bir gə­lib göz­lə­rim­in önündən keç­di.. Bir gün əv­vəl ar­va­dı­na "Zöh­rə, üşü­yü­rəm, əlim­dən möh­kəm tut” de­mə­si ya­dı­ma dü­şür. Onun son də­fə tut­du­ğu əli giz­lin­cə çək­miş­dim. Te­le­fo­nu açıb ba­xı­ram. Ar­tıq bu əl heç vaxt Zöh­rə­nin əli­ni tut­ma­ya­caq. O, nə günəşi, nə də günəşüzlü həkimini görməyəcək.