Yuxu həyatın tərs üzüdür. Bizim hər gün rastlaşdığımız insanların,hadisələrin o üzü. Burada zaman yoxdur. Şüurumuzun qaranlıq guşələrinə düşənbir qırıq işıqdır yuxu. O işığın içində tez-tez xatırladığımız, unudabilmədiyimiz, hər gün düşüncəmizin küçələrində əli cibində veyil-veyil dolaşanadamlar yaşayır. Yuxudakı xatirələr, düşüncələr, əzablar, sevgilər, xəyallar,ümidlər bizim o biri dünyamızın sakinləridir. Yuxu bizi sarsıda da bilər,sevindirə də. Bəzən beynimizin içində eynən çöl boyu yüyürən atlar sayaqinsanların xatirələrinin axını olur. Bu kütləvi axını bizə yuxular göstərir,qırıq-qırıq, zəif ssenaridə, montajı olmayan film kimi. Məşhur psixoanalizZiqmund Froyd yuxular haqqında "Yuxuların yozumu" kitabını yazmışdır.Froyda görə, yuxular bizim şüurumuzda mövcud olan həyatımızdır.

"Yuxu qapısı” rubrikasının bu dəfəki qonağı yazar Ömər Xəyyamdır.Adalet.az müsahibəni təqdim edir.

- Froyda görə, yuxu mənasız bir şey deyil, sıxışdırılmış arzularıntəhrif olunmuş, pərdələnmiş şəkildə gerçəkləşməsidir. Sizin fikriniz necədir?

- Froyd deməsə də, mənasız olmadığıapaydın. Nənəmin seylon çayından düymədanı vardı. Üstündə də ağatlı şahzadətəsviri. İstəyəndə çevrilirəm o şahzadəyə. Çapıram yuxuda. Xatirələrimdəküçələnirəm. Aydınlanıram.

-Yuxularınız həyatınıza necə təsir göstərir, yəni gördüyünüz yuxuyagörə planlarınızı qurursunuz?

- Əksinə, yuxularımı mən idarə edirəm.

-Yuxudan sonra onun yozumları haqda baş sındırırsız?

- İstədiyim yuxunu görürəm. Sonra da yaxşıfilmə baxandan sonra yaşadığım hiss kimi. Rahatca yatıram.

-Yuxuların mistik hadisə olduğuna inanırsınızmı?

- Ümumiyyətlə, mistikaya inanmıram.

- Gördüyünüz yuxular çin olurmu, ya da əksinə?

- Mən yuxunu çin olsun deyə görmürəm.Tərkidünyalıq üçün, səssizlik üçün ali məqamdı. Çəkilirəm ora, enirəmxatirələrə, ya da gedirəm gələcəyə.

-Həyatınızda gördüyünüz ən yadda qalan yuxu və ən gözəl yuxuhansılardır?

- Bir dəfə guya Kafkayla söhbət edirdik.Dalaşırdıq. Mən Milenanı sevirəm axı. Ona görə Kafkanı çağırdım yuxuma.Məzələnmək üçün. Ordan-burdan. Əməllicə dalaşdıq e...

-Bəzi adamlar yuxuda ağ-qara filmə baxırlar. Bunun səbəbi hələbilinmir. Amma alimlər onu bildirir ki, insanların 12 faizi ağ-qara yuxu görür.Siz necə düşünürsünüz?

-Əvvəl rəngli görürdüm. Atamdan sonra rəngsiz. Amma bu yaxınlarda, heç yadımdançıxmaz, yenə sülənirdim yuxuda. Qəfil qırmızı qar yağdı. Sonra nə oldusa yadımagəlmir.

-Hansı doğmanızı daha çox yuxuda görürsünüz?

- İstədiyimi görə bilərəm. Amma rahatlıq tapdığımnənəmlə atamdı. Ona görə tez-tez narahat edirəm onları.

- Yunan filosofu Heraklın yuxu haqda məşhur bir sözü var:"Oyanıq olan insanlar üçün tək bir dünya vardır. Yuxuda olanların isə hərbirinin ayrı bir aləmi vardır, onun içində hey fırlanırlar”. Siz necəfikirləşirsiniz?

- Mən sizə deyim, - ola bilər, bu normal deyil – amma istədiyimvaxt, istədiyim məkanı, istədiyim zamanı, istədiyim adamı görə bilərəm. Bu, özəlimdədi. Herakl özü üçün deyir.

-Dahi yazıçılardan, rəssamlardan,filosoflardan kimləri yuxunuzda görmüsünüz?

- Bu sualın yarısına cavab vermişəm: İstədiyimi görə bilərəm. Kafkanıdedim. Amma bu yaxınlarda Raskolnikovun Marmeladovasıyla sevişmişəm. Maraqlıidi.

-Sizə görə yuxularımız həqiqətə çatdırır bizi?

- Məni, hə. Mən yuxuda həqiqətə çatabilirəm...