“Aclıq” dərsi
1.
Çılpaq divarlar idi, taxtadöşəmə idi, cındır palaz idi, astarı yamaqlı yorğan-döşək idi, bir də pişikbalası kimi büzüşüb yatmış oğlan uşağı. Bu uşağın da özündən-sözündən böyükadı vardı – Elat.
–Ana-a!.. – Yuxudanayılan kimi başını çevirib gördü ki, otaqda tək qalıb. Yavaşca yerindənqalxdı – paltarını geyib, dəhlizə keçdi. Anası əli qoynunda pəncərəninqabağında dayanmışdı.
–Sabahın xeyir,ana-a-a...
–Allah sabahını xeyireləsin, qurban olum! –Ana Elatı bağrına basıb, üzündən öpdü. –Necəsən, aybala?!
–Ölürəm...
–Səni istəməyənlərölsün, dədəm qurban, nə olub?!
–Sancıdan qarnımdoğranır.
–Özünü darıxdırma, indinanə-cövhərlə ovxalayaram, keçib gedər!
–Çayımız var?!
–Dünəndən qalmadı.
–Olsun da?!
–Buz kimidi!
–Qızdır da...
–Qaz balonumuz boşalıb,işığımız da yanmır. Atan bu gün qonşudan pul alıb, borcumuzu verəcək. Məktəbdəngələndə isti çay içərsən, Allah qoysa!
–Qəndimiz bəs?!
–Döşəkağına büküb birbalon su saxlamışam ki, isinsin. Bir stəkana tök, birdən içmə ha, soyuqdu, boğazın gələr, ağzında saxla,qurtum-qurtum ud.
–Ay ana, bura niyəgəldik ey! Kəndimiz hayıf deyildi?! Heç olmasa yaşamağa isti evimiz vardı,doyunca yeməyə çörəyimiz vardı, mal-qaramız vardı, işığımız... qazımız...suyumuz... Burda nə var, hamısı pulnandı. Bizim də pulumuz yox!
–Ay bala, orda qalabilərdik?! Özümüzü öldürüb, iraq səndən, iraq səndən, meyitimizi dəqurda-quşa yem eləyərdilər. Allaha şükür, sağ-salamat bura gəlib çıxa bilmişik!
–Burda beləyaşamaqdansa, orda elə ölmək yaxşıydı, ay ana!
–Elə danışma, qurbanolum, Allaha acıq gedər! Niyə yadına salmırsan bəs, orda bir həyətdə gör neçənəfər idik?! Baban hanı, əmilərin hanı, dayıların hanı, nənən hanı?! Heçbilmirik qəbrləri də hardadı! Bəs böyük qardaşın Səxavət?!.. – Ana donununətəyini gözlərinə apardı. – Ciyərimə dağ basdın, ay şəhid balam! – Hönkürdü...
2.
Elat bu gün də məktəbə ac gəlmişdi. Arada qarnı curuldayanda bərkdənöskürürdü ki, eşidən olmasın. Ancaq öz səsiylə öz qulağını batırırdı.Uşqlar yer-yerdən pıqqıldaşanda qıpqırmızı qızarırdı. Hələ söz atan davardı:
–Qurbağa – qur-qur!
Müəllimə sinfə girən kimi dərsə başladı:
–Bugünkü mövzumuzun adı "Aclıq”dı.
Şagirdlər əvvəlcə bir-birinə, sonra da müəlliməyə baxdılar:
–Aclıq?!
–Bəli.
Uşaqlar az qala xorla:
–Mmm... – elədilər.
–Kim aclıq haqqında danışa bilər?
Şagirdlər yenidən bir-birinə sarı çevrilib, çiyinlərini çəkdilər.Arxa cərgədən sünbül kimi nazik bir əl qalxdı.
–Olar mən danışım, müəllimə?!
–Ela-a-a-t?! Buyur.
–Əgər ana qab götürüb qonşudan un almağa gedirsə, buna deyirləraclıq. Aclıq özü də bir neçə yerə bölünür – zəif aclıq, əsl aclıq, ölüm aclığı.Hiss eləyəndə ki, ürəyin yemək istəyir, bu olur zəif aclıq. Elə ki, eviaxtarırsan, ağzına qoymağa bir tikə çörək tapmırsan, başlayır qarnıncuruldamağa. Bu, əsl aclıq sayılır. Bir də var, ən böyük aclıq – ölüm aclığı.
–Ölüm aclığı?!–Müəllimə qaşlarını çatdı.
–Bəli.
–O necə olur?! – Şagirdlər idi.
–Fasiləsiz mədə sancısı, qarın curultusu, baş ağrısı, gözlərinqabağına duman çökməsi, ağızdan qara su açılması, başgicəllənməsi vəögümək ölüm aclığının əlamətləri sayılır...
Uşaqların gözləri bərələ qalmışdı:
–Biz bunları bilmirdik, müəllimə!
–Mən də çox şeyi bilmirəmmiş, demə!
Xocalı qırğınından canlarını qurtarıb Bakının gecəqondularındanbirinə sığınan Qarabağ qaçqının 10 yaşlı oğlu Elat axır ki, müəllimədən ilk"əla”sını aldı.