Şəkərgünümüzdə ən çox tükətdiyimiz qidalardan biridir. Hər gün bir neçə dəfəçayımıza, qəhvəmizə atdığımız şəkər yediyimiz yeməklərin, içdiyimiz içkilərin, eləcədə bilmədiyimiz paketli qidaların da tərkibində olur.

Ümumdünya səhiyyə təşkilatının araşdırmalarındanbelə məlum olur ki, dünyanın əksər hissəsində insanlar tələb olunan 10faizlik göstəricidən daha çox şəkər qəbul edir. Macarıstan , Norveç kimi ölkələrdəinsanlar daha şəkərsiz məhsullara üstünlük verir. Ən dəhşətli vəziyyət isəPortuqaliyadadır. Burda uşaqlar arasında gündəlik şəkər istehlakı25 faizdən yüksəkdir. Bu azyaşlıların gələcəkdə müxtəlif xəstəliklərəyoluxmasına da yaşıl işıq yandırır.

Beləlikəşəkərdən istifadə edərkən rastlaşdığımız ən böyük problem, gündə nə qədər tükətdiyimizbarədə dəqiq bir fikirimiz yoxdur.

Günümüzdəadam başına orta 10 və ya 30 qaşıq, bir başqa deyimlə 40-120 qram şəkər istifadəsiedilən çalışmalarda ortaya qoyulmuşdur.

DünyaSağlamlıq Təşkilatının hesabatına görə; şəkər gündəlik kalorili ehtiyacımızınyüzdə 10-dan çoxunu təşkil etməməlidir. Çox şəkər bədəni dözümlü edə bilmir və şəkərzamanla yığılaraq bir çox ciddi sağlamlıq problemlərinin səbəbi olur. AmerikaÜrək Dərnəyi tərəfindən açıqlanan rəqəmlərə görə; günlük olaraq alına biləcək şəkərmiqdarı kişilər üçün 35 qram (155 kalori), qadınlar üçünsə 20 qram (100 kalori)təşkil edir. Acıbadem Bakırköy Xəstəxanası Bəslənmə və Diyeta Mütəxəsisi AyçaGüleryüz çox miqdarda şəkər xəstələrinin qarşı-qarşıya qaldıqları riskləri beləsıraladı:

Vücuda heç bir faydası yoxdur!

Şəkər; şəkər çuğundurundan alınan və "ağ şəkər"adlanan və yarım fruktoza ilə qlükozadan ibarət olan bir tərkib. Protein, yağ,vitamin və mineral kimi qida elementləri yoxdur. Bəslənmə və Diyeta MütəxəsisiAyça Güleryüz bu səbəblə saflaşdırılmış ağ şəkər bədənin heç ehtiyacıolmadığına diqqət çəkərək sözlərinə belə davam edir: "Saflaşdırlmış şəkər vəbir çox qidanın içində tapılan yüksəs miqdarda fruktoz tərkibli qarğıdalı nektarıbədənimizdə qaraciyər tərəfindən metabolizə olunur. Bu da qaraciyərin daha çoxişləməsinə səbəb olur. Bunun əksinə günlük olaraq tükətdiyimiz şəkərə keyfiyyətlikarbonhidrat qaynağı deyirik, qlükozaya çevrilir və bədənin hər bir hüceyrəsindəistifadə olunur. Beləliklə, taxıl kimi keyfiyyətli karbohidratların qaynaqlarıtəmizlənmiş şəkər və ya fruktoza şərbətləri kimi boş enerji mənbələri deyil, bədənəzərər vermədən şəkər ehtiyacını ödəyirlər".

Dəridəqırışqlıq yaradır

Bədəndəkişəkər molekulları çox olduqda, zülalların bağlanması ilə protein strukturunu dəyişirvə bu "qlikasiya" adlanır. Yaranan dərinin ən mühüm strukturları olankollagen və elastin zülalları zədələnə bilər. Elastin ilə kollagen şəkər molekullarının zədələnməsi, cildinelastikliyini və möhkəmliyini təmin edən dərinin qırışlara və səthinin pisləşməsinəsəbəb ola bilər.

Yaddaşızəiflədir

Kaliforniya Universitetininalimləri araşdırma apararaq ilk dəfə sübut ediblər ki, insanın kütləşməsininəsas səbəbi şəkərin ( qlükoza və fruktoza) miqdarının qida rasionuna həddənartıq çox daxil edilməsidir. Bir sözlə ifadə etsək şirniyyatı sevən insanlardakütləşmə ehtimalı daha çoxdur.mütəxəssislərinelmi araşdırmalardan sonra gəldikləri qənaətə görə, şəkər beynin işiniləngidir, yaddaşı zəiflədir, xüsusilə zehni əməklə məşğul olan insanlarda işqabiliyyətini aşağı salır. Çünki şəkər beyinlə əlaqədə olan neyronlarınaktivliyinə və möhkəmliyinə yardımçı olan Omeqa 3 yağ turşularınınparçalanmasına səbəb olur.

Alimlərin fikrinə görə şəkərin qəbulu qazlı içkilərdə, uşaqyeməklərində, müxtəlif un məmulatlarında (tort, pirojna, bulka) dahatəhlükəlidir. Orqanizmin qlükoza və fruktoza ilə zərərsiz təmin olunması üçünmeyvə və giləmeyvələrdən istifadə daha məqbul sayılır.

Xərçəng riskini artırır

AmerikaDiyeta Rəhbərinin 2010-cu il hesabatında, diyetayla əlaqəli 5 xroniki xətəlikhaqda söz edilibmiş. Bu xəstəliklərin ən vaciblərindən biri xərçəngdir. Təbiiki, şəkər tərkibli taxıl, süd və süd məhsulları, şəkər çuğunduru, vitaminlər,minerallar, antioksidantlar və xərçəng kimi fəaliyyət göstərən fitokimyəvi maddələrvardır. Əksinə, süfrə şəkərində kalori yoxdur. Üstəlik, yüksək şəkər istifadəsiinsulin müqavimətini stimullaşdırır, böyrək xərçəngi kimi müəyyən xərçəngriskini dolayı şəkildə artırır.

Bədəninmüdafiə sistemini zəiflədir

İmmunitetsistemimizin vacib bir hissəsi olan qırmızı qan hüceyrələri C vitamini və şəkərmolekullarının irqi arasında qalır. Şəkərli bənzər bir molekulyar quruluşamalik olan şəkərin çox C vitamini istifadəsi endogen immun hüceyrələr tərəfindənistifadə edilə bilməz və immunitet sistemini zəiflədir. Nəticədə xəstəlik əldəetmək riski daha da yüksəkdir.

Dişçürüməsinə səbəb olur

Ağzımızdamüxtəlif bakteriyalar var. Bəziləri dişlərimizə fayda verərkən, digərlərinə zərərverə bilər. Bəsit şəkərlərlə qidalanan zərərli bakteriyalar fırçalamaq və yatüpürcək ilə təmizlənməsələr ciddi sağlamlıq porblemləri yaradır. Şəkərinmiqdarı çox olduqca dişlərin çürümsəinə də yol açır.

Ürəyə zərərverir

Tibb Təşkilatınınhesabatına görə, şəkər, pis xolesterol olaraq bilinən LDL və trigliseridlərinyüksəlməsinə səbəb olaraq damar sıxılmasına səbəb ola bilər. Damarlardakı buhissəciklər infarkt riskini artırır.