İŞİD törətdiyiqətliamlar və bombardamanlarla dünya terror gündəmində yer alıb. İraqda yerli"qoçu” qruplaşmalarına qarşı birləşmiş Koalizasiyalar terrorçulara və məzhəbçilərəqarşı siyasi və savaş mübarizəsi aparmaqdadırlar. Qərb mətbuatı xəbər verir ki,İŞİD-in kəmiyyət və keyfiyyət baxımdan gücü tükənmək üzərədir. Bu zamana qədər ”Taliban”dansonra liderliyi ələ almış bu birləşmənin məhvindən sonra şübhəsiz ki, yeniterror təşkilatı ortaya çıxacaq. Hələ ki, İŞİD maliyyə və silah bazalarıhesabına özünü müdafiə edə bilir. Maliyyə və silah bazaları demişkən bu sadalanmaddi dəstəyi İŞİD kimdən və ya Kimlərdən alır?

Dünyamediasında əsasən terroru gizlin dəstəkləyən ölkələr arasında ABŞ-ın adı dahaçox hallanır. Lakin reallıq odur ki, ABŞ ordusu bu gün İraqda teror qüvvələrinəqarşı ölkəni müdafiə edir. Türkiyəninİraqa qoşun yeritməkdə real məqsədi ortadır və heç bir qərb mətbuatı buna şəkləyanaşa bilməz. Maraq doğtran sual odur ki, əgər ABŞ höküməti terrorçularımaliyyələşdirirsə o zaman öz pulları hesabına formalaşan İŞİD-i niyə məhv etməkistəsin ki? ABŞ-ın maliyyə nazirinin köməkçilərindən olan Daniel Qlaser dəbəyan edib ki, İŞİD beynəlxalq terror təşkilatının maliyyə qaynaqlarının kəsilməsiməhz böyük ölçüdə hərbi əməliyyatlara bağlıdır. Möğvzunbu daha dərinliyə aparsaqbelə bir məlumatı nəzərinizə çatdıraq: İllərdir ki, dünyanı idarə edən gizlişəbəkələrin kitablarında yazılmış qanunlardan biri odur ki, dünya əhalisininsayının azaldılması əsas prioritetlərdən biri hesab olunsun. Bunun üçün müxtəlifbioloji xəstəliklər, savaşlar, və terorkimi hadisələri yer üzünə yaymaqdadırlar. Mərkəz Amerikanın bu prosesə başçılıqetməsi də qismən sübut olunub. Məsələ orasındadır ki, 11 sentyabr hadisələrinində arxasında ABŞ təşkilatçı qurumları dayanır. Burada nəsə başa düşməkçətindir. Bir tərəfdən dəstəkçi olub digər tərəfdən verdiyi milyonlarla formalaşdırdığıqəddar təşkilatı dağıtmaq üçün ordu göndərir. ABŞ hökümət nümayəndəsi Qlasserin iddiası isə mükəmməl şəkildə dövləti İŞİD-ləbağlı haqlı çıxarmağa yönəlib. O İŞİD-in maliyyə bazasının necə formalıaşdığınıda izah edib. "Amerikanın Səsi”nə açıqlama verənamerikalı nazir köməkçisi hətta İŞİD-in maliyyə qaynaqlarını açıqlayıb və bununqarşısını almaq üçün danışdıqlar apardıqlarını deyib. Lakin maraqlısı dabudur ki, həmin qaynaqla barədə fikirlərini bildirən Qlaser deyib ki, guya İŞİDxarici mənbələrdən qidalanan digər terror təşkilatlarından fərqli olaraq daxilimənbələrdən qidalanır: SİTAT: "İŞİD-in başlıca qaynaqları neft və təbii qazdır.Neft və təbii qaz satışından 2015-ci ildə qazandıqları pul təxminən 500 milyondollar civarındadır. Bu rəqəmin 2016-ci ildə ciddi ölçüdə azaldığını düşünürük.Təşkilatın bir digər əhəmiyyətli gəlir qaynağı da vergi və xəracdan təminedilir. Xərac deyilməsinin səbəbi var. Çünki vergi sözü İŞİD-i bir rəhbərlikolaraq qanuni saya bilər və bunu heç kim istəmir.

Ancaq xərac kəsmə İŞİD-in etdiyinə daha yaxındır, çünki həqiqətənnəzarət etdikləri bölgələrdə yaşayanlardan müəyyən bir üzvlük haqqı alırlar.Yığdıqları pul 2015-ci ildə ayda 30 milyon dollar civarındadır, yəni ildə 360milyon dollar gəlirləri var- neft, təbii qaz, xərac. Bunlar daxili mənbələrdirvə hazırda İŞİD-in gəliri illik 860 milyon dollara çatdı. Təbii ki, bir də sonolaraq 2014-cü ildə Mosulu aldıqlarında ələ keçirdikləri pul var. Mosulbanklarının kassalarındaki nağd 500 milyon dollara girişi də təmin etdilər.Yəni dövlət banklarından və Mərkəzi Bankın Mosuldaki şöbəsindəki pullar da İŞİD-inəlinə keçdi. Bunlar İŞİD-in gəlirlərində ən çox pay hesab edilir”.

Göründüyü kimi, amerikalı maliyyəçi burada istiqamətiİŞİD-in daxilinə yönəldib və burada istər-istəməz belə bir sual yaranır – bəsİŞİD formalaşarkən, bu təşkilatın arxasında dayanan hansı maliyyə qaynaqlarıolub? Əslində bunun üçün elə də uzağa getməyərək, bəzi tarixi məsələlərixatırlamaq olar. Məsələn, bu gün İŞİD-dən heç də geri qalmayan "Taliban”hərəkatının formalaşmasında dayanmış əsas güc ABŞ olub. Soyuq müharibədönəmində SSRİ-yə qarşı mübarizə üçün yaradılmış bu terror təşkilatı hazırdaABŞ-ın və bir çox dövlətlərin siyahısında məhz terror təşkilatı kimi keçir.Həmin vaxt "Taliban”ı silah-sursatla, böyük maliyyə vəsaitləri ilə saxlayan ABŞSSRİ süquta uğradıqdan sonra adıçəkilən terror təşkilatını məhv etmək üçünhərbi əməliyyatlar keçirdi. Ancaq bunun heç bir faydası olmadı. Bu gün"Taliban” Əfqanıstanda, Pakistanda və ətraf bölgələrdə düşərgələr yaradıb vəzaman-zaman terror aksiyaları törədir. Yeri gəlmişkən, "Taliban”ın bir çoxsəhra komandirləri son illər İŞİD terrorbaşına – Əbu Bəkr əl Bağdadiyə biətediblər və Suriyada, İraqda, Yəməndə vəhşi siyasətlərini yürütməkdə davametməkdədirlər. Əlbəttə ki, "Əl-Qaidə” və s. adlı terror təşkilatları da butimsaldandır.

İŞİD-ə silahları kim verir?

İsrail siyasi mövzularda ABŞ-dan daha ağıllı adımlar atıb. Adətən silahsatan və ya silah paylayan ölkələr bir növ müştərisini himayə etmiş olur. Lakinmaliyyə dəstəyi göstərən ölkələr qədər bu bu onlar üçün çox məsuliyyət tələbetmir. İŞİD-i silahlandıran ölkənin ABŞ yoxsa İsrail olması da başqa birmövzudur. İran hökümət nümayəndələri ABŞ hökümətinin gizli tərəflərini suçlasada bu haqlı və ya haqsız gühanlandırma İsraildən də yan keçmir.İranın prezidenti Məhəmməd Cavad Zərif ABŞ-ındövlət katibi Con Kerinin İranın Raket proqramının dayandırılması tələbinəcavab olaraq deyib ki, ABŞ-ın regionalmüttəfiqlərindən bəziləri məxfi şəkildə "İslam dövləti" ekstremistlərinidəstəkləyirlər: "ABŞ İrana qarşı əsassız və dəlilsiz iddialarqaldırmaqdandsa, regional məsələlərə daha ciddi nəzər yetirməlidir. Cənab KerriABŞ müttəfiqlərindən soruşmalıdır ki, "İslam dövləti" silahlarıkimdən alır".

Digər tərəfdən isəİŞİD-ə məxsus hərbi təyyarələrin İsrailin istehsalı olduğu ilə bağlı faktlardolaşmaqdadır. Belə ki, bir müddət öncə İŞİD terror təşkilatınınİsrail istehsallı pilotsuz təyyarələrdən istifadə etdiyi ortaya çıxıb. bu barədəməlumatı İraq ordusu yayıb. Ordu rəsmilərinin sözlərinə görə, Fəlluca şəhəriyaxınlığında terrorçulara məxsus pilotsuz təyyarə məhv edilib. Təyyarəqalıqları üzərində aparılan araşıdrma zamanı texnikanın İsrailə məxsus olduğuaydınlaşıb.

Rüfət Soltan