Azərbaycan yumoru hədəfdə
Son zamanlar yazıçı-publisist, teleaparıcı Həmid
Herişçi Azərbaycanla, öz dili ilə desək Şimali Azərbaycanla bağlı tənqidi
fikirləri ilə sosial şəbəkədə xeyli aktivləşib. Əslən Təbrizdən olan yazıçı öz
Facebook səhifəsində şəxsi təəssüratlarını emosional şəkildə izhar edərək son
günlərdə Azərbaycanın istər incəsənət, ədəbi, istərsə də sosial-ictimai sahələrini
hədəf alıb.
Maraqlıdır ki, H.Herişçinin fikirləri demə çoxlarının ürəyindən xəbər verirmiş. Tanınmış aktyor Füzuli Hüseynov Herişçi ilə tam həmfikir olduğunu deyir. Onun sözlərinə görə sovetlər dönəmində yumor ustaları quruluşa - sosializmə xidmət edirdilər. Elə indiki yumor da sifarişlidir: "Bu gün sırf yumora xidmət edən yoxdu. Ümumiyyətlə o janr bizdə heç vaxt alınmayıb. Telman Adıgözəlov ola bilərdi, anladı ki, mümkün deyil. Bizim Arkadiy Raykinimiz, Mixail Zadornovumuz və s. olmayıb və yaxın gələcəkdə də olmayacaq. Fazil Salayev, Səyavuş Aslan dünyaya çıxacaq sənətçi idi, noldu? Heç nə də edə bilmədilər, amma edə bilərdilər”.
Şair
Vüqar Əhməd isə H. Herişçinin fikri ilə qismən razılaşdığını bildirir. "Tam razılşmaq olmaz. Hökm vermək düzgün deyil. Baxır
hansı yazıçının qələmindən çıxan yumor. Klassiklər cəmiyyətin tərəqqisi naminə
komedik planda, gülüş vasitəsilə sosial
bəlaları tənqid atəşinə tutublar. Bəzən bu, çağdaş dövrümüzdə güldürmək xatirinə
ifrat dərəcəni aşır. İndiki güldürmək istəyən aktyorların bəziləri qeyri-etik şəkildə
dialoqlar, küçə söyüşlərindən belə istifadə edirlər. Xalqı çox tənqid etmək, məsxərəyə
qoymaq şübhəsiz dağıdıcılığa, zövqsüzlüyə gətiririb çıxarır. Bu mənada, bu
aspektdən yanaşanda Həmid bəylə razıyam. İndi əfsus ki, yumoristlərimiz də
şitliyi, duzsuzluqları ilə seçilir”, - deyən V. Əhməd bunun səbəbini təsirli, yumoristik, komedik bədii mətnlərin olmamasında görür. Ona görə də gülüş ustalarının az yetişdiyini
bildirir.
Xalq artisti, yumoristik çıxışları tamaşaçıların
rəğbətini qazanmış Ağaxan Salmanlı isə, əksinə, yumor və satiranın həmişə cəhaləti,
nadanlığı, savadsızlığı, zövqsüzlüyü hədəf aldığını diqqətə çatdırır. Aktyor hesab edir
ki, cəmiyyətdə bu cür çatışmazlıqların tənqidi Azərbaycan incəsənətində həmişə
olub və bu da dəyərsiz deyil.
İstənilən halda həmsöhbətlərimizin bu gün Azərbaycan
yumoristik janrında müəyyən problem və boşluqların olması fikri ilə
razılaşmamaq olmaz. Amma elə onların özlərinin də təsdiqlədiyi kimi Azərbaycan
incəsənətində və ədəbiyyatında həmişə əsl gülüş hədəfini tutub, bununla da Azərbaycan
tamaşaçısını həm güldürüb, həm də düşündürən Səyavuş Aslan, Hacıbaba Bağırov, Bəşir
Səfəroğlu, Nəsibə Zeynalova, Afaq Bəşirqızı və.s adlarını sadalamaqla bitməyən
görkəmli sənətkarlarımız olub, var və
ümid edirik ki, bundan sonra da öz sözünü deyə biləcək yeni nəsil yetişəcəkdir.