VƏTƏNDƏN UZAQLARDA KiMLƏR VAR":: MEVLANENiN VƏTƏNiNDƏ BiR ALiMiMiZ VAR...

TOFİQ ABDİN
17339 | 2006-11-03 20:27
Mn az iş görmdim bu Vtn üçün
   
   Grk unutmasın bu Vtn mni
   
   
   
   Boris Pasternak
   
   
   
   ***
   
   
   
   -Türkiyy glişim nec olub? Hl tlbykn türklük,türk dünyası deyiln bir alm mnim çox böyük hvsim vardı v mn tlbykn türk abihvası il çox maraqlanırdım.Son qpiyimizi verib o zaman Türkiydn gln müxtlif müğnnilrin konsertlrin gedirdim, Zlih xanım glmişdi, Nesrin Sipahi glmişdigTürkiyni hrtrfli öyrnirdim, lap coğrafiyasını bel, elm adamlarını bel.Türk filmlri festivalından Bakıya gln srlr baxırdıq.Bizim fakultd bir neç yoldaş idik, radiomuzun dalğası hmiş Ankaranın üstünd olurdu. Sonra Moskvaya aspiranturaya gednd orda o zaman ?Cumhuriyt? qezeti satılırdı, bilirsiz, Moskva daha böyük auditoriyadır v mn d o qzeti alıb oxuyurdum. Ötn srin 74,75,76-cı illrind Ecevitin Başbakanlığı dövründ v bir d Bolqarstan mağazasında türk dbiyatına aid kitablar var idi":: msln Sbahddin Ali, Nazim Hikmt v Moskvada gördüyüm, rast gldiyim türklri gördükd danışdırmağa çalışırdım. 79-da qayıtdım Bakıya, yen d sevgim davam etdi, amma bir başa Türkiydn kimls tmasım yox idi. 90-cı ildki hadislr baş vernd mn qabağa düşdüm v İrana,Türkiyy mesajlar göndrdik, iş bard v bir daha başqa yerlr d yazdıq v cavab gözldik. İrandan xbr çıxmadı,İranda Ərdbil unversitetin yazmışdım, Türkiyd üç unversitet yazdım":: Trabzona,Konyaya, İzmir.Yazdıq ki,sizinl işlmk istyirik. Tkc Slcuq unversitetindn xbr
   
   alındı. Bu da o sbbdn olub ki, o zaman rektorun yanında uyğur silli bir elektronikçi işlyirmiş, rektora bu bard deyib v o da deyib ki, bu mktubla tanış ol v icrasını mn bildir.O başladı biziml yazışmağa v bir gün d gördüm ki, müqavil glib, o müqavilni imzaladım v göndrdim v gözldim.Sonu da bu.
   
   -Bir başa Slcuq unversitetin gldin?
   
   -Bir başa bura gldim.
   
   -Bura gldiyind snin doktora-moktora dey bir adın vardımı?
   
   -Elmlr namizdi idim.Burada doktora uyğun glir. 92-d olub bu.
   
   -İşindn d razısan?
   
   -Daha yaxşı ola bilr, daha güvnli ola bilr, daha çox işlr gör bilrm, daha verimili işlr ely bilrm.Amma hllik bu da yetr.İşim ortadır, yni daha pis d ola bilrdi.
   
   -Bel bir şey soruşum sndn"::bütün gücünü v bütün elmi potensialını,elmi ağlını burada çalışdıra bilirsnmi? Blk Slcuq unversiteti auditoriyası snin üçün dardır, daha böyük yerlrd çalışa bilrsn?
   
   -Mn bura glnd, burada heç kompüter ixtisası dey bir ixtisas yox idi. Düşünün ki, hr şey sıfırdan başlayırsan, yni ixtisas yoxsa demk proqram da yoxdur, drslik d yox, yni bünövr yox.Fakult açdıq, kompüter ixtisasları üzr tlb qbul edirik, mzunlarmımız var. V bu kompüter el bir elm sahsidir ki,tkbaşına çox zodur çalışmaq,qrupla çalışmaq lazımdır.Msln":: mn bir ideya vermliym, bunu bir çox trfdn anlamaq v dyrlndirmk lazımdır, bunu yoluna qoyduq,müxtlif opponentlr olmalıdır. Son iki, üç ild beş-altı assisent aldıq v işlri yoluna qoyduq. Artıq öz maqistirlrimizi v doktora tlblrimizi yetişdirdik. İndi daha çox iş gör bilrik. Slcuq unversiteti kompüter elmind siz deyn önd gedn bir yer deyildi. İndi bu unversitet Türkiyd kompüter sahsind qabaqcıl yerlrdn birini tutmaqdadır. Slcuq unversitetinin 71 min tlbsi (Türkiyd n böyük unversitetdir) var, kompüterlrin sayı is 7100,yni hr on tlby bir kompüter düşür v bunların hamısı internet bağlıdır.Bu kompüterlrin txminn hamısını özümüzün qurduğumuz emalatxanalarda toplayırıq v unversitetin laboratoriyalarını tmin edirik,ayrıca ucuz qiymt hm müllimlr v tlblr,hm d digr istynlr satırıq.Bütün bunlarda azca da olsa mnim d myim var. İndi işlr daha çox glişir.Əlbtd Avropa il müqayisd bunlar hl kafi deyil.Qabaqda kompüterlrin sayısını hr beş adama 1 kompüter etmyi düşünürük.
   
   -İndi bir yaralı yerimiz toxunaq, sizin d dediyiniz gör bizd, yni Bakıda bu kompüter sistemi dey bir şey olanda burada bu 77-y tsadüf edir.Ndn bu Türkiyd indi bu qdr glişdi, inkişaf eldi, bizd is bu qdr geri qaldıq?
   
   (mn Novruz müllimin bütün dediklrini tamı-tamına vermk istmirm, çünki, tkc el bir sahd deyil ki, bu gündyik..amma işin mğzi)
   
   -Bizd inkişaf vardı, amma bu texnika hr saat, hr an glişir v bu iş d bizd o zamanlar Dövlt lind olduğu üçün, bunun inkişafı ağlar gün qaldı, yni özl firmalar v özl münasibt v rqabt olmayanda bax, bel olacaq, sizin dediyiniz kimi olacaq. Özl sektorların olmaması bunu tormozlayır.
   
   -Sntinizl bağlı hansı ölklrd olmusuz?
   
   -Fransada, Amerikada, Almaniyada...
   
   -Novruz müllim, biz bir çox söhbtlrimizd bir çox şeylrdn danışmışıq v bzi sualların cavabını mn d bilirm.Amma yen d soruşum":: Azrbaycana n zaman birdflik qayıda bilrsiz.Yoxsa el buralarda qartıyıb qocalmaq istyirsiz?
   
   -Mn Azrbaycana o zaman qayıda bilrm ki, orda da buradkı kimi tam qüvvml çalışa bilim. Bax gl insafla danışaq, mn hr il olmasa da Bakıya gedirm v ora gednd bir çox ski dostlarla da görüşürm v onların vziyyti mni ağrıdır.Yni heç bir çalışma ortamı yoxdur, ora qaç bura qaç, bu çox acı bir şeydir. İnsan grk oturub öz işiyl mşğul olsun. Amma son zamanlar kompüter sahsind bir inkişaf olduğunu eşidirm.Ayrıca tqaüd çıxanda Bakıya qayıtmaq v orada yaşamaq istyirm.
   
   -İndiki mrhld Azrbaycanla laqn necdir?
   
   - Maddi vziyytim yaxşı olanda,dediyim kimi gedib- glirm v internetd qəzetlr baxıram":: ?Musavat?a, ?Ayna?ya, ?Zerkalo?ya, ?525-?, ?Ədalt? qzetin, son vaxtlar ?Xalq Cbhsi?n. Hr il Bakıdan alimlrimiz Türkiy Elmi v Texniki Araşdırmalar (TUBİTAK) xtti il unversitetimiz dvt olunurlar, burada biz onlarla görüşürük v müxtlif fikir mübadillri aparırıq. Bundan başqa ?Z-cü Beeynlxalq Riyaziyat v Kompüter Ttbiqlri? mnim yaxından iştirakımla burada keçirildi. İnanın, orada n çox Azrbaycandan olan alimlr vardı. Hm Bakıdan glnlr oldu, hm d Türkiynin başqa unversitetlrind çalışan alimlrimiz gldi. Tklifi internet yoluyla mn qabaqcadan onlara bildirdim v sağ olsunlar,hmyerlilrim d bu konfransda çox aktiv iştirak eldilr.Mn bu alimlrl internet üstündn daima laq saxlayıram, bir-birimizl yazışırıq.Bzn d dünyanın bir çox başqa ölklrind olan konfranslarda görüşürük.Msln 2000-ci ild Almaniyanın Ziden şhrind dünyaca tanınmış alim Lütfizad il tanış olduq. Orada Bakıdan da bir çox alim vardı.2001-ci ild Antalyada Lütfizadnin 80 illiyind azri alimlri çoxlüq tşkil edirdi. Bunların tşkilatçısı professor,doktor Rafiq Əliyev (ADPA) öz tşkkürümü bildirirm. V Azrbaycandakı bütün hmkarlarıma salam göndrirm.

TƏQVİM / ARXİV