adalet.az header logo
  • Bakı 12°C
  • USD 1.7
25 Iyun 2020 15:18
25576
GÜNDƏM
A- A+

Vilayət Quliyev rusca danışan azərbaycanlılardan YAZDI

Adalet.az tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, Azərbaycanın Macarıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Vilayət Quliyevin "150 il sağalmayan xəstəlik" adlı kiçik yazısını təqdim edir.

Yəqin ki, bir neçə aydan sonra koronavirus da keçib gedəcək. Amma bir mərəzimiz var ki, iki əsrə yaxındır əlacı tapılmır.

1922-ci ildə Bakıda olan Türkiyə Böyük Millət Məclisi hökumətinin naziri Dr. Riza Nur "Moskova-Sakarya hatıraları" kitabında soydaşlarımızın öz dilini bir kənara qoyub rusca danışmalarından bəhs edərək yazırdı:

"Gördüm ki, Azerilerden yukarı tabaka, tahsil görmüşler o hale gelmişler ki, kendi aralarında dahi rusca monoloq söylüyorlar. Anlaşılıyor ki, rusca kendilerine ana dilleri olan Türkceden daha kolay geliyor. Demek, rus çar idaresi və onun ruslaştırma siyaseti daha elli yıl davam etseymiş Kafkasyada da türk kalmayacakmış"...

İndi 30 ilə yaxındır ki, rus idarəçiliyi yoxdur. Amma insanlarımızın bir qismi heç bir təzyiq olmadan da çox həvəslə, könüllü şəkildə ruslaşmaqda davam edirlər. Ən pisi isə budur ki, indi "aşağı təbəqə" də bu məsələdə "yuxarı təbəqədən" heç geri qalmır.

Bir xatirə:2002-ci ildə Türkiyənin ozamankı xarici işlər naziri, çox ziyalı və aristokrat bir insan olan İsmayıl Cemlə birlikdə Nyu-Yorkdan, BMT Baş Assambleyasının sessiyasından qayıdırdıq. İstanbula qədər 11 saatlıq uçuşumuz vardı. Yol boyu çox məsələlərdən danışdıq. İstanbulda yollarımız ayrıldı - o, Ankaraya, mən Bakıya uçmalı idim. Sağollaşanda Cem əlimi əlində saxlayıb, əslində, məni utanmağa məcbur edən bir xahişini dilə gətirdi:

"Sayın bakanım, - dedi. - Lütfen, sefarət mensublarınıza söyleyin, kendi aralarında rusca konuşmasınlar. Bizimkiler "Belki aleyhimizde bir şeyler konuşuyorlar" - diye her zaman kuşkulanıyorlar".

P.S.Təbii ki, hər bir vətəndaşımızın xarici dilləri, o cümlədən də rus dilini bilməsinin atəşin tərəfdarıyam.