İNGİLİS DİLİNİN MÜASİR HƏYATIMIZDA ROLU
Tarixə baxdığımızda, dil qədim zamanlarda toplu yaşayan insanların birbirinə söz demək ehtiyacından, birbiri ilə ünsiyyət saxlamaq zərurətindən ortaya çıxmışdır. Deməli, dil insanlar arasında ünsiyyət vasitəsidir. Dil ünsiyyət vasitəsi ilə yalnız müəyyən şəraitdə insan cəmiyyətində yaranır və fəaliyyət göstərir. Buna görə də dil ictimai hadisə sayılır. Dilin varlığı üçün bəşər cəmiyyətinin var olması mühüm şərtdir. Insan cəmiyyəti olmayan yerdə dil mövcud ola bilməz.
Birdən çox dil bilmək dünyaya birdən çox pəncərədən baxmaq deməkdir.
Hələ Lyüdviq Vitqenşteyn yazırdı ki, "insanın dünyası onun dili kimidir”. Dil, bizim dünyaya baxışımızı və onu necə dərk etdiyimizi müəyyənləşdirir. Bu gün elmdə aktiv şəkildə müzakirə edilən Sepirin "Uorfa” fərziyyəsinə (linqvistik nisbilik fərziyyəsi) görə dil düşüncə və idrak prosesinə təsir göstərir. Buna görə də bir insan birdən çox dil bildiyində onun üçün dünyaya açılan pəncərə də birdən çox olur. Bu isə müqayisə edilməyəcək qədər zəngin bir həyat deməkdir.
Bu gün ingilis dilinə öyrənmək bir sıra səbəblərə görə zəruri əhəmiyyət kəsb edir:
İkincisi, İngilis dili hal-hazırda dünyada diplomatiya, kommersiya, dənizçilik, elmi-texniki və kütləvi informasiya dili rolunu oynayır.
Üçüncüsü, iki, üç və daha çox dil bilmək dünyagörüşünün formalaşmasına müsbət mənada təsir edir, hadisələrə daha geniş prizmadan baxmağa kömək edir. Volterin sözü ilə desək, çox dil bilmək bir qalanın bir neçə qapısının açarına sahib olmaqdır. Bir fərd nə qədər savadlı olsa da, əcnəbi dil bilmədən biliyini dar çərçivədən çıxarıb daha da təkmilləşdirməsi, dünya təcrübəsindən faydalanması, elmi mübadilə aparması mümkün deyildir.
Dördüncüsü, İngilis dilini bilmək iş tapmaqda başlıca rol oynayır. Belə ki, bu gün yerli və xarici şirkətlər ingilis dilini səlis bilən mütəxəssislərə üstünlük verir.
Beşincisi, ingilis dilini bilmək vaxta və xərclərə qənaət etmək deməkdir. Tərcüməçiyə müraciət etmədən informasiyanı alır, analiz edir, ötürür, bir sözlə, öz işimizi özümüz görürük.
Altıncısı, bu gün nəşr olunan və son iki əsrdə nəşr olunmuş ədəbiyyatın və kütləvi mətbuatın böyük qismi, internet resurslarının 80%-i ingilis dilindədir. Yəni istər elmi biliklərin öyrənilməsində, istər diplomatik münasibətlərin, istər ticari, iqtisadi əlaqələrin qurulmasında, istər xarici ölkələrə səfərlərdə dünyanın hansı ucqar nöqtəsi olur-olsun, ingilis dili əvəzedilməz funksiya ifa edir.
"Bəs ingilis dilini necə öyrənə bilərəm?” sualını özünüzə verirsinizsə bu zaman bəzi təməl nüanslara riayət etməniz bu suala cavab verməkdə Sizə köməklik göstərə bilər.
Müasir dövrümüzdə ingilis dilinin tədrisində bir çox effektiv metodlardan istifdə olunur. Bu metodlar dilin öyrənilməsində uğur qazanılmasında çox böyük rol oynayır
Xarici dil öyrənərkən özümüz-özümüzə mane ola bilirik. Amma, əslində bunların öhdəsindən gəlmək o qədər də çətin deyil. Etməli olduğunuz şey başlamaq, davam etmək və tərk etməməkdir.İngilis dilini öyrənərkən bəzi təməl qaydalara riayət etsək bu dili həm özümüz üçün maraqlı hala gətirə bilərik, həm də daha asan öyrənə bilərik. Bəs bu təməl qaydalar hansılardır?
· Yeni öyrəndiyiniz istənilən mövzunun (qrammatika, oxu, qulaq asma və s.) bütün bilmədiyiniz sözlərini dəftərdə qeyd edin və həmin sözləri dərhal öyrənin.
· Yeni öyrəndiyiniz istənilən mövzu (qrammatika, oxu, qulaq asma və s.) haqqında 5-10 cümlə fikirləşin və dəftərdə qeyd edin.
· Ilk öncə gündəlik həyatınızda istifadə edəcəyiniz sözləri öyrənin. Əgər sizin astronomiya ilə heç bir əlaqəniz yoxdursa, onda bu mövzuda sözlərə başlanğıcda üstünlük vermək öyrənmək faydasız olacaq. Bu sözləri heç bir yerdə istifadə edə bilməyəcəksiniz və tez bir zamanda unudacaqsınız. Sözləri düzgün qaydada və siyahılarla öyrənərək, siz qısa zamanda öz söz ehtiyatınızı artıracaqsınız.
· Azərbaycan dilindəki sözləri ağlınızda ingilis sözləri ilə əvəz etmək. Hər bir sözü məşq edin, o vaxta kimi o sizin ağlınızda avtomatik olaraq əmələ gələcək.
· Hər bir qrammatika mövzusunu avtomatik istifadə səviyyəsinə çatdırın. Qrammatikanı öyrənərkən, dərhal həmin mövzuda cümlə hazırlayın və çalışın bunu artıq düşünmədən etməyi öyrənəsiniz.
· Öz ağlınızda mümkün qədər çox cümlə fikirləşin. Bunu necəetmək olar? Hər gün yolda gördüyünüz hadisələri özünüzə ingiliscə danışın. Ətrafınızda gördüyünüz insanların görünüşü haqqında özünüzə danışın. Əgər hər hansı bir sözü unutmusunuzsa, onda həmin sözü başqa sözlə əvəzləməyə çalışın.
Yeni bir dil öyrənmək heç zaman gec deyil əgər qarşınızda bir məqsəd varsa və qeyd etdiyim sadə qaydalara riayət etsəniz mütləq öz istədiyinizə nail ola bilərsiniz.
Abdulayeva Zəhra