Əbülfət MƏDƏTOĞLU: “YAĞMUR MƏLƏYİ”

ƏBÜLFƏT MƏDƏTOĞLU
64919 | 2020-04-12 09:14

Öncədən deyim ki, bu kitabın aftoqrafla mənə bağışlanma tarixi mart ayının 8-nə təsadüf edir. Həmin gün həm qələm dostumuz şairə Nəcibə İlkinin evində tanış oldum Oqtay bəylə. Və burada söz adamları Gülər Eldar qızı və Aysel Xanlar qızı Səfərlinin də iştirakıyla keçən xoş anların bir xatirəsi də məhz bu kitab oldu. Bəri başdan deyim ki, kitabın redaktoru Aysel Xanlarqızı və baş məsləhətçisi də Nəcibə İlkindi. Bunu ona görə xatırladıram ki, həm onların haqqını diqqətə çatdırım, həm də kitaba ön söz yazmış Nəcibə İlkinin fikirlərilə razılaşdığını, bununla paralel olaraq şair Ayaz Arabaçının da yazdığı "Şeirin mübarək üzü” yazısına da ruhən qoşulduğunu Oqtay bəyə çatdırım. O ki, qaldı mənim öz düşüncələrimə...

Bəli, ilk dəfədir oxuyuram Oqtay Şəfioğlunu. Özü də bu narahat günlərdə hər kəsin başını bir şeylə qatmaq istədiyi anlarda... Demək olar ki, kitabı sətir-sətir, şeir-şeir oxuyub çıxmışam sona. Və kitabı oxuyub bitirəndə yaddaşıma etdiyim qeydləri təkrar bir də süzgecdən keçirmək üçün qayıtmışam 13-cü səhifəyə. Çünki Oqtay bəyin özü burdan başlayıb mənimlə həmsöhbət olmağa. Onun "Azərbaycan...” şeiri məni bir oxucu olaraq duyğulandırıb. Özü də ilk kəlməsiylə. Öqtay bəy yazıb ki:


Qucağında şəhidi,

Bayraq-bayraq bükülən.

Tarixinin yolları,

İgidliklə tikilən.

O tayda Şəhriyarın

Yolu məftil çəkilən,

Dərddir, Azərbaycan!..


Arxasından vurulan,

Əsir Qarabağ dərdi.

Köksündən axıb gələn,

Göz yaşları Xəzərdi.

Tarixə mərdlik yazan,

Qəhrəman, ərən yurdu,

Ordudu, Azərbaycan!..


Düşməni dost adıyla,

Süfrəsində and pozan.

Tikanlı məftillərə,

Sərhədləri uduzan.

Başı bəlalar çəkmiş,

Koroğlu, Babək, Qazan,

Yurdudur, Azərbaycan!..


Zənnimcə, bu şeirdə bir vətən təqdimatı var, bir Azərbaycan adlı məmləkətin kimliyini göstərmək var, özü də sadə və səmimi şəkildə. Əgər diqqət yetirsəniz görərsiniz ki, müəllif bu şeiri nəyinsə xatirinə, kiməsə xoş gəlmək üçün özünü məcbur edib yazmayıbdı. Sadəcə, qələmini götürüb və ürəyindən süzülüb fikirlərinə hopan hissləri şeirə çeviribdi. Oxucu da bu şeiri oxuduqca şəhidini bayraq-bayraq bükən, tikanlı məftillərə hələ də uduzan bir məmləkətin tarixindən xəbər tutubdu, özü də şərəfli tarixindən. Təbii ki, bu yurd haraylı, yurd sevdalı duyğuların pəncərəsindən baxanda adamın könlünə sənsizliyin acısı da baş qaldırır. Onda görürsən ki, kimsə qulağına pıçıldayır.


Soyuq yatağımda xəstə yatanda,

Adın da dilimdə hecalaşıbdır.

Ümid gözlərinə kədər qatanda,

Şirin xatirələr acılaşıbdır.


Ömrün bu çağında, yol ayrıcında,

Durmuşam, baxıram qismətə sənsiz.

Tutmuşam zamanı əqrəb ucunda,

Qurmuşam bu ömrü həsrətə sənsiz.

Üzəndə çiçəyi öz tər bağından,

Qalır yara yeri gül budağında.

Zaman hey tələsdi qopdum arımdan,

Asıldım taleyin dərd saplağından.


Bəli, bu sənsizliyin, sənsiz qalmağın özünəməxsus yozumu, deyimidi. Ona görə özünəməxsusdu ki, sənin adın onun dilində hecalaşıb... Ona görə özünəməxsusdu ki, zamanı əqrəbin ucunda saxlayıb onu ömrün bütün parametrləri ilə həsrət üzərində qurubdu. Və həm də ona görə özünəməxsusdu ki, üzülən gülün budaqda yeri qaldığı kimi, ağrılardan, təbii ki, sənsizliyin ağrılarından ürək də dərd saplağından asılı qalıbdı. Ola bilsin ki, mənim şeirə bu münasibətim, bu yozumum müəllifin və yaxud da başqa bir oxucunun xoşuna gəlməsin. Amma mən bir oxucu olaraq "Sənsiz” şeirində məhz şərh etməyə çalışdığım məqamları yaşadım, duydum. Ona görə də dünyanın qocalması fikriylə də razılaşdım. Doğrudur, dünyayla bağlı zaman-zaman söz adamları öz düşüncələrini sözə, şeirə çeviriblər. Amma Oqtay Şəfioğlu "Qocalıb dünya...” şeirində öz yanaşmasıyla mənim diqqətimi çəkdi. O yazır ki:


Xoş gün hər insanın çəxmır bəxtinə,

Hərə eyni qismət yaşayır, sanma.

Deyirlər, günəşi soldurmaq olmaz,

Günəşi saralan görmüşəm amma.


Səmaya toplaşan qara buludlar,

Bir qara xəbərə yığışıb sanki.

Tutqun simasında çaxıb göylərin,

Buludlar rəngiylə boğuşub sanki...


Piyada gəzdim hey həyat yolunu,

Ayağım yoruldu qəm daşımaqdan.

Mənim tək yorulub, qocalıb dünya,

İnsan ömrü boyda dərd yaşamaqdan...


Təqdim etdiyim şeirin son iki bəndi xüsusilə mənim yaddaşıma yazıldı. Çünki hər bir insanın ömrü öz cizgiləri, öz ağrı-acısı, sevinc və vüsalı ilə dünyaya məcazi mənada həm də yükdü, dərddi. Odur ki, bu qədər dərdləri çiynində daşıyan dünyanın qocalmasını poetik fikrə çevirmək Oqtay Şəfioğlunun uğuru sayılmalıdır.

Mən kitabın adına çevrilmiş şeirlə bağlı da müəyyən düşüncələri müəllifin diqqətinə çatdırmaq istəyirəm. Belə ki, "Yağmur mələyi” şeirinin konkret ünvanı olduğu, yəni onun birbaşa bəlli ünvana yazıldığı elə ilk misralardan aydın görünür. Hiss olunur ki, müəllif zaman-zaman yaşadığını bir anın içərisində şeirə çevirib, özü də uğurlu bir şeirə. Ona görə də bu misralar həm etiraf kimi səslənir, həm də yaşananların, olub-keçənlərin pıçıltısına da. Bir az da obrazlı desəm, "Yağmur mələyi” deyən Oqtay Şəfioğlu sanki mənimlə üz-üzə dayanıb həmin o hissləri mənə nəql edir. Və deyir ki:


Ayaqlarım səninçün dağ aşmağa hazırkən,

Kipriklərim yanağa həsrətini yazarkən.

Qollarıma bir yağmur damlası tək düşdün sən,

Sən sevgidən enmişdin içimə, ay ürəyim...

Mənim yağmur mələyim...



Bu sevgi bitdi dedin, bitirən mən deyildim,

Bu sevgi getdi dedin, götürən mən deyildim.

Gülüşünü oğrayıb bitirən mən deyildim,

Zirvələrdən qar aldın saçıma, ay küləyim,

Mənim yağmur mələyim...


Bir zamanlar köksündə bəs mən idim nəfəsin,

Sən idin dağ çiçəyim bağcada gül həvəsim,

Qəlbimin sol küncündə yanıqlı bir ah səsi...

Qara geydi acılar acıma, ay diləyim,

Mənim yağmur mələyim...


Elə buradaca şeirə heç bir şərh vermədən demək istəyirəm ki, ixtisasca həkim olan Oqtay Şəfioğlu mənim üçün "Yağmur mələyi” şeiri ilə bir çox mətləbləri pıçıldayan sevgi aşiqi kimi də doğmalaşdı. Adətən bu qəbildən olan insanlara duyğularımı, hisslərimi daha çox etibar edirəm. Düşünürəm ki, onun bütün kitabı barəsində deyil, yalnız bir neçə şeiri barəsində söylədiyim oxucu fikirləri Oqtay bəyin maraqlı yaradıcılığına düşən işıqlardan biri olacaqdı. Əgər belə olsa çox məmnun qalaram.



TƏQVİM / ARXİV