Fikrət Sadıq: Sarı torpaq
Eşit məni, məşhur məhlə Sarı torpaq!
Cövhərin haqq - yarı şeir, yarı torpaq.
Tarix şahid, nə bəlalar çəkib başın,
Yadına sal, zarı-zarı, zarı, torpaq!
Çox yadların yürüşünə sinə gərdin,
Qala - torpaq, səngər - torpaq, barı - torpaq!
Adamların şirin dilli olub - burda
Əsrlərcə bal yetirib arı - torpaq!
Böyük, dahi şairlərin fəxrin - sənin,
Ulu - torpaq, uca - torpaq, Tanrı - torpaq!
Sakinlərlə ata-ana qılıqlısan,
Çətin gündə qoca - torpaq, qarı - torpaq.
Gecələri cəhd edirəm, səni görüm,
Burdan baxsın üzüm sənə sarı - torpaq.
Hal-əhval tutmaq
Gözün aydın, nə var, nə yox?
Oralarda, buralarda.
Azda çox var, çoxda az var,
Oralarda, buralarda.
Çoxun çoxusu haramdı,
Hörmətdi, ehtiramdı.
Çox lap, çoxdan haqqı dandı,
Oralarda, buralarda.
Az ilə çox iki düşmən,
Biri arıq, biri şişman.
O da peşman, bu da peşman,
Oralarda, buralarda.
Biri xeyir, biri şərdi,
Bu sınıxar, o şişərdi.
İkisi də bir bəşərdi,
Oralarda, buralarda.
Durub soruşma bu nədi?
Bu neynədi, o neynədi?
Biri - birinin eynidi
Oralar da! Buralar da!
Tumurcuq
Tumurcuq - şair Fikrətə
Səhər tezdən elədi zəng.
"Bir gün de, bir vaxt elə,
Gələk sənə baş çəkək".
Oyatdın məni, tumurcuq!
Bəs, nə əcəb
əbrişim, palıd, çinar
Məni yada salmadılar?
Onların daha çox
haqları var.
Sən belə balaca
əl boydaca - körpə
belə zərif, belə kövrək?
Əvvəl ağaclara baxdım,
sonra sənə baxdım.
Sən onlardan uca göründün.
Sən mənim ovcumda indi
quş kimi çırpınan - ürək!
İnsanlar da sənə oxşasaydılar?!
Belələri də var, çox az,
Bir-iki, adda-budda, tək-tək.
Qarışıb
İndi saat neçədi?
Gündüz - gecə qarışıb.
Şeir yaza bilmirəm,
Əruz - heca qarışıb.
Gözə girən qafiyə,
Çəkilibdi qafilə.
Milçək oxşayır filə,
Sözlər necə qarışıb.
Bu necə haydı-küydü,
Bilmirsən yasdı-toydu.
Adamlar bəstəboydu,
Gödək-uca qarışıb.
Göz açandan duyuruq.
Bilsin də qaraguruh.
Mərd olanı əyməz ruh,
Cavan-qoca qarışıb.
Tapılmır ağ varağı
Yazıb qaralamağı...
Şair neyləsin, axı.
Hamar-haca qarışıb.
Bilmədim, axı
Günü - gecə-gündüz, ili - ehtiyac,
Ömür imiş, demə, bilmədim, axı.
İnsan dedikləri yanmış bir ağac,
Kömür imiş demə, bilmədim, axı.
Bu şıltaq həyatda - biz ağır kitab,
Sual çox, amma yox suala cavab.
Bu qədər əzaba kim gətirər tab,
Dəmir imiş demə, bilmədim, axı.
Dünya özü boyda qapalı qəfəs,
Əsir-yesir olur qəfəsdə hər kəs.
Yerdə, suda, göydə bunca güclü səs -
Səmir imiş demə, bilmədim, axı.
Bu nə müsibətdi, varmı bir bilən,
Ya müqəvva imiş yaşayıb - ölən.
Yaşamaq özü də səmadan gələn,
Əmr imiş demə, bilmədim, axı.
Allah, saxla sonrasını
Soyuq - isti, isti - soyuq,
Allah, saxla sonrasını.
Sözə baxma, mənaya bax!
Allah, saxla sonrasını.
Sözü keçən adama bax
And içib də dedi bayaq
Ağa qara, qaraya ağ,
Allah, saxla sonrasını.
Haqq qovuldu, qaldı nahaq.
Çör vurdu çöpə şapalaq.
Ayaq - baş tutdu, baş - ayaq,
Allah, saxla sonrasını.
Göydən yağış yox, yağdı daş,
Hətta səma qaldı çaşbaş.
Buzlaq qum oldu, səhra yaş,
Allah, saxla sonrasını.
Tikan gülü qoydu lağa,
Qurd-quş daraşdı bulağa.
İt başladı ulamağa
Allah, saxla sonrasını.
Hanı
Fələk, zalım fələk, ay evlər yıxan!
Hanı Məmməd Aslan, hanı Zəlimxan?
İnsanı ikiqat qatlayıb, sonra
Heç "uf" da demədən uzaqdan baxan.
Məgər yorulmadın öz əməlindən,
Bir kimsə qurtarmaz sənin əlindən.
Bir əlin qurursa, biri uçurur.
Dünya buymuş, elə ta əvvəlindən.
İnsan nədir axı, bir ovuc torpaq,
Öləndən sonra da torpaq olacaq.
Hanı o möhtəşəm şəhərlər hanı?
Bəşər tarixinə bir də qayıt, bax!
Nə yaxşı sənət var hələ dünyada,
Nə yarada bilsən qalacaq o da!
Sən heçsən, heç nədən, nə qalar, heç nə
Yenə də sənətdə təsəlli axtar!
Əyri - düz
Əyriynən düz, ekiz qardaş
Çaşdırıbdı bizi əyri.
Düz adama daş atır daş,
Bəyənməyir düzü əyri.
Uşaq yaşından həmişə,
Seyrə çıxmaq istəmişəm.
Mən belə yer görməmişəm,
Dağı hamar, düzü əyri.
Görməyən də məni danlar,
Hardan gəlib bu adamlar.
Ağaclarda bu xislət var.
Bəzi şümal, bəzi əyri.
Əyridən alıb savadı.
Dincəlməyə yox saatı.
Düz oturub yalan satır,
Sandalı düz, mizi əyri.
Ha vuruşur, ha əlləşir,
Hər gün bir nəhs işə düşür.
Od tutur, yanır, alışır,
Ocağı - gur, közü - əyri.
Düzü görəndə kor olur,
Nə utanır, nə yorulur.
İstəsə düppədüz durur,
Yerişi düz, izi əyri.
Haraylı - gəraylı
Otaq soyuq, mütəkkə yox,
Hara söykəyim belimi.
Səsimi eşidən varmı?
Kimə uzadım əlimi.
Nəvə şirin, övlad şirin.
Öddən acı, həyat şirin.
İstəmədən get - yat şirin.
Kim çağırdı bu ölümü.
Qalmayıbdı taqət daha,
Qoca zəif - dərd əjdaha.
Məni aparma uzağa,
Zülümdü çəkmək zülümü.
Çox görmüşəm dönə-dönə,
Bu yol havalandı yenə.
Axı kimin ümidinə
Qoyum obamı, elimi?
GÜN ÇIX-GÜN BAT
Harda olsam
dan söküləndə,
gün çıxanda,
Mən də yenidən
doğuluram,
dünyaya gəlirəm elə bil.
İllah da ki, gün
dağın dalından boylana,
dənizin dibindən çıxa.
***
Harda olsam
şər qarışanda,
gün batanda,
Mən də birdən -birə
yerə çökürəm,
ölürəm elə bil.
İllah da ki, gün
dağın dalında gizlənə,
dənizin dibində bata.
KƏRƏM OL
Kərəm!
Eşitdim
gəlirsən.
Amma, bu kərə,
Kərəm ol bir daha.
Sevmə Əslini.
Gəncədə Əsli yoxdur ta!
Gəl, əvvəlcə Xocalını gör.
Tanı əclinin əslini.
Sonra özün bilərsən,
İstəsən, gələrsən.
TÖVBƏ QAPISI
Dünyada, təki bir fərd
tövbə edən tapılsın.
Göyə baxsın, açıqdır
göyün tövbə qapısı.
***
Bu məbəd gecə-gündüz
heç vaxt qapanmır əsla.
Tövbə edən, yaxın gəl,
Səni gözləyir Allah.
ŞAİR QABİL
Hanı gülər üzün sənin,
Hanı dəmir sözün sənin.
Şit şairlər çoxalıbdı,
Hanı dadın, duzun sənin.
***
Dağlarda var izin -sənin.
Dərdi yenən dözüm -sənin.
Şeirin -günəş zərrələri,
Sönməz odun-közün sənin.
***
Görükməyən hüsn sənin.
Söz ver mənə, izn sənin.
O, "qızılgül satan" - sağdır,
Bu- çox sürən hüzn -sənin.
Şairə xas əzm - sənin.
Səndən uca özün-sənin.
Qəddar Vaxtın qarşısında
Qatdanmadı dizin sənin.
YENƏ DƏ SABİR
Əlimi kəsirsən,
deyirsən - "tərpənmə!"
Dilimi kəsirsən
deyirsən - "sus, dinmə!"
Yanıram, üstümə
su da çiləmirsən,
deyirsən - "yan, sönmə!"
Donuram, üstümə
qartopu atırsan,
deyirsən - "isinmə!"
***
Zalım dünya, bunca
əzab olmaz, axı!
Hamı olsa haqqın
bədbəxt qalmaz, axı!
Sevincdən qışqırsam
məni də bir görən,
eşidən tapılar.
Bir günlük də olsa
açılar taybatay
o paslı qapılar.
SUAL-CAVAB
- Gəldim.
Dünyanı gördüm.
Qəlbimi sardı,
Odlu bir sual.
- Cavabına
O gördüyün dünyadan
Heç nə, tək bir
İçim su al!
BİR YERDƏDİR
Əsl dünya imiş bu!
Cənnət də, cəhənnəm də.
İnsan belə aldanır,
Cənnətdə, cəhənnəmdə.
İkisi bir yerdədir,
Cənnət də, cəhənnəm də.
Yaşayırıq yerdə biz-
Cənnətdə, cəhənnəmdə.
QİSMƏT
Hər kəsin qisməti gələndə bölünür.
Kiminə qoşa ovuc, kiminə tək ovuc.
Kim nə miqdar olsa əzəldən bilinir
Kiminə qoşa ovuc, kiminə tək ovuc.
***
Çox olan çox yedi, az olan az yedi.
Çox olan gizlədi, az olan gözlədi.
Göydən də bir mələk bunları izlədi.
Kiminə qoşa ovuc, kiminə tək ovuc.
***
Naşükür doymadı, artmağa cəhd etdi.
Durdu, zor işlətdi, zor əydi düz xətti.
Tanrıya ağ oldu, aləmi titrətdi.
Kiminə qoşa ovuc, kiminə tək ovuc.
XEYİR VƏ ŞƏR
Xeyirdə xalis xeyir,
Şərdə də tam xalis şər.
Bir bilən varmı görən,
Nə qədərdir, nə qədər?!
Xeyrin zərif saçağı
Qarışıb şərə seyrək.
Şərin zəif saçağı.
İlişib xeyrə tək -tək.
***
Nə qədər ki, dünyada
Xeyir də var, şər də var.
Deməli, dünya da var.
Dünyada bəşər də var.