Kəndimizin adı Ağdüdü. Çox qədim kənddir, burada olan qəbir daşları, qoç daşları, saduqələr kəndin qədim tarixindən XI-XII əsrə aid olduğundan xəbər verir.

Kəndimizdə böyük tayfalar olub. Onların ağsaqqalları adnan deyilib. Xanımağalı, Əhmədli, İsmayıl uşağı, Məşədi Şirin uşağı, Məşədi İbrahim uşağı.

Məşədi İbrahim uşağından söhbət eləmək istəyirəm. Böyük tayfa başçısı olan Məşədi İbrahim çox sağlam nəsil yetişdirib. O tayfanın çox hörmətli, səxavətli, sədaqətli, el qeyrətli adamları eldə-obada adnan deyilib. Məşədi İbrahimin Hümbətyar, Məmmədyar, Xudayar adlı oğlanları qılınc vuran, tüfəng atan olublar, yurdu yad ellərdən qoruyublar. Xudayar baba 130 il yaşadı. Mən keçən əsrin 50-60-cı illərində onun ağacların dibini bellədiyini görmüşəm...

İnfil əminin xatirələrindən:

-Bizim kənd Ağdü Zəngəzurun kilid-açarı adlanırdı. 1905-ci ildə erməni-müsəlman davasında ermənilərin başçısı Qəzər Stepanyansı bizim kəndin igidləri gəbərtmişdi. Həmin dərə Qəzər ölən adlanır.

Ona görə də ermənilər bizim adamlardan qorxurdular. Kənddə vuran-tutan, igid adamlar çox idi. O vaxt onlar imkanlı olduqları üçün Ziyarətgahlara gedib Hacı Əbdüləli, Kalbay İsgəndər, Kalbayı Mürsəl, Kalbayı Hümbətalı, Məşədi Şirin və bizim babamız Məşədi İbrahim. 1918-ci ildə quldur ermənilərin üstümüzə gəlmə xəbərini eşidəndə hər tayfadan özünümüdafiə dəstəsi düzəltdik.

Xanımağalıdan Ədil, Mehralı, Əhmədlidən Kalbay İslam, Kalbay İsgəndər, Məşədi Şirinlidən Alkərim, Cəfərlidən Mikayıl, Məşədi İbrahimlidən mən və əmimqızı Səməngül. İnfil əmi kolxoz bağında ocağın üstündə dağların otu ilə qara aftafada dəmlədiyi ətirli çaydan adama bir kasa süzdü, torbadan möyüz çıxartdı. Bənəmyar üzümündəndi dedi. O çaydan bir qurtum içib sözünə davam elədi. Biz Buğda təpəsinin döşündə olan Asvar kahasında məskən salmışdıq. Çünki oradan hər yan apaydın görünürdü. Artıq quldur Andrannikin vəhşi ermənilərdən təşkil olunmuş, müsəlmanlara qarşı amansız olan qoşunu Zəngəzurun kəndlərini yandırır, insanlarını qırırdılar. Atam Xuadayar kişi, çox uzaqgörən idi. Doğma kəndimizin dağıldığını gördü, orda yaşamağın mümkünsüz olduğunu bildirdi. Bizim ailə də o üz Ərəfsəndən aşıb Nors kəndinə gəldik, Ağdülülər məhəlləsi saldıq. Burda bir neçə məhəllə - Pulkəndli, Ərikli, Şükarlı məhəllələri də o vaxt Zəngəzurdan canlarını götürüb qaçanlar tərəfindən yaranıb.

Mənim ailəmdə İbrahim, Məmməd, Əbülfəz, Gülsüm kimi övladlar bu kənddə dünyaya göz açıblar. Uşaqlar içində ən şuluğu və çəlimsizi Məmməd, ağırı, oturuşunu, duruşunu bilən İbrahim idi. Ağır, çətin illər görmüşük. Aclıq, yoxsulluq bizi tapmışdı, yaxamızdan əl çəkmirdi.

Ancaq həyat davam edirdi... Bəli, Cahan nənəmin laylasından, oxşamasından, bayatısından bəhrələnən nağıl, dastan dünyasına boylanan Məmməd, İnfil əminin əməksevərliyi, torpağa bağlılığı ilə öyünürdü. Bax belə zəhmətkeş ailədə böyüyən Məmməd də o ənənəni torpağa, Vətənə elə-obaya, gülə-çiçəyə bağlanmağı uşaqlıqdan qəlbində yaşadırdı.

"Atamın kitabında" dedikləri kimi:

Azərbaycan ədəbiyyatından poeziya zirvəsinə çatan, 84 yaşını qeyd etdiyimiz xalq şairi Məmməd Araz torpağa, Vətənə, ürəkdən bağlı, ölməz, həmişəyaşar şairdi.

Kəndə bağlılıq, ilkinlik, kəndçilik, kəndçi vüqarı nə qədər zirvələrdən bərq vurur. Bax təkcə bu şeirə görə Məmməd Araz yenə sayılıb seçilərdi. Bu mənim şəxsi fikrimdi.

Məmməd Arazın bu şeiri əlimizdən tutub bütün Azərbaycan dağlarına çıxardır, bizi dağ ucalığından açılan doğma mənzərələr ürəyimizi riqqətə gətirir, nələri itirdiyimizi dərk edirik. Biləyimizdən yapışıb bizi talelərdən keçirir, qeyrət ucalığından itirdiklərimizə baxmağa məcbur edir.

Dünyaya sığmayan insan vətənə sığar deyib ulularımız. Çünki Vətən göylüyün, yəni əzəliliyin, əbədiliyin, sonsuzluğun kamilliyin ifadəsidir. Vətən ruhani məkandır, bu səbəbdən də dünyadan artıqdır. Şeirin ikinci uğurlu cəhəti kəndçiliyimiz, - ilkinliyimiz, həqiqətimizin izharıdır.

Azərbaycanlıların bir qüsuru var. Özgələşmə ehtirası. Bir-iki şeir yazan dilini dəyişir, yerişini, ədasını dəyişir, əcnəbi geyimləri ilə özgələşir. M. Arazın şeirlərində sezilən kəndçi vüqarı, şəhərdən sınmayan, itməyən əriməyən, əksinə özünü tapan və özünü dərk edən vüqarı məndə minnətdarlıq hissi oyadır. Mən həmişə bilmişəm ki, ilkinliyimiz, şeyriyyətimiz, musiqiliyimiz, şərqiliyimiz, ülviliyimiz hamısı kənddədir.