adalet.az header logo
  • Bakı 12°C
  • USD 1.7
04 Iyul 2017 12:34
31129
ƏDƏBİYYAT
A- A+

Ölülərin basdırlmasını heyranlıqla izləyən dahi... - QƏRİBƏ YAZIÇILAR

Dahilərin gündəlik həyatda, məişətdə və intim həyatda qəribəlikləri həmişə anlaqsız qarşılanıb. Çünki hamıya elə gəlir ki, onların tam qüsursuz və insanlar üçün nöqsansızlıq timsalı olmalıdır. Həqiqətdə isə bu qeyri-mümkündür – dahilər də bizim kimi insandır.








Lev Tolstoy - Duel

Tolstoyun13 uşağı var idi. 48 illik evlilik həyatından sonra həyat yoldaşına"Mənimlə eyni yaşda olan insanların etdikləri bir şeyi tet-tez edirəm. Son günlərimi yalnız və sükunət içində yaşaya bilmək üçün dünyadan çəkirəm”yazısı olan bir qeyd qoymuşdu. Evi tərk etdiyi zaman 82-i yaşı var idi. Bir neçə gün sonra qatar stansiyasında donaraq öldü. 

Tolstoy müasir İvan Turgenyevi duelə dəvət edir. Həttda silahları ilə gəlirlər, ancaq hörmət etdikləri dostlarının sayəsində duel baş tutmur. Bu hadisənin ardından bu iki insan uzun illər görüşmürlər.


Onore de Balzak – Kofe

Fransız ədəbiyyatının ən tanınmış siması Onore de Balzak əsl "qəhvə xəstəsi” imiş. 

O gün ərzində 50 fincana yaxın qəhvə içirmiş. Hələ bu azmış kimi yazıçı iri qəhvə dənələrini üzünü belə turşutmadan rahatlıqla çeynəyirmiş.

Qəhvə dahi yazıçıya əsərlərini yazmaq üçün ayıq qalmağa kömək edirmiş. Ancaq bu vərdiş yazıçının sağlamlığına təsirsiz ötüşməyib. Balzak yüksək qan təzyiqindən, ürəkdə və qarnında ağrılardan əziyyət çəkirmiş. Hətta yazıçının qəhvənin tərkibindəki kofeindən zəhərlənərək öldüyü güman olunur.


Çarlz Dikkens – Meyitlər

Çarlz Dikkensi isə kəfənlər və ölülərin ayaqlarındakı yarlıqlar cəlb edirmiş. "Mənə ölümün görünməz əli maraqlıdır”, — deyə o, tez-tez təkrar edərmiş.

Dikkens günlərlə, saatlarla gəlib şəhər meyitxanasında oturar və ölülərin basdırılma üçün necə hazırlanıb qəbristanlığa göndərilməsinə baxırmış.

Ədəbiyyatçı qəzetlərdə ölüm haqda xəbərləri də diqqətlə oxuyar və cinayətin əsl səbəbini təxmin etməyi sevərmiş.


Ceyms Coys: Seksual manyak

İrland yazıçı Ceyms Coys bizim dövrlərdə yaşasaydı, onu mütləq bu diaqnozu qoyardılar: seksual asılılıq.

O, arvadı Nora Barnakla sevgili olduqları vaxt yazdığı çoxlu sayda məktubda nəyi necə və harda edəcəklərini açıq-aydın yazırmış. Hər şeyi detallarına qədər qeyd edən Coys səhnələri ustalıqla təsvir edib.


Hans Kristian Andersen – Diri basdırılmaq qorxusu

Araşdırmaçılara görə, danimarkalı nağıl yazarı Andersen heç vaxt nə kişi, nə də qadınlarla seksual münasibətlərdə olmayıb.

Ucaboy, arıq, göy gözlü yazıçı tez-tez depressiyaya düşürmüş. Boyunun çox uzun olmasına görə ona "leylək” və ya "işıq dirəyi” adlandırırmışlar.

İki şeydən qorxurmuş: oddan və diri basdırılmaqdan. Oddan qorxduğu üçün özü ilə həmişə ip gəzdirər; diri basdırılmaqdan qorxduğu üçün dostlarından tabuta qoyulmamışdan əvvəl damarlarından birini kəsməsini xahiş edərmiş. Xəstə yatdığı zamanlar yanında "Elə görünə bilər ki, mən ölmüşəm” yazısını qoyarmış.


Andre Jid – Kişilər

Nobel mükafatlı fransız yazıçı Andre Jid varlı və imkanlı bir ailənin yeganə uşağı olub. Məktəbdə uğurları ilə xüsusi fərqlənən uşaq olmayıb. 13 yaşında olanda 15 yaşlı əmisi qızına vurulub və 25 yaşında sərt təbiətli anasının ölümündən sonra onunla "evlənib”. Ancaq onların heç vaxt seksual yaxınlıqları olmur.

1947-ci ildə Nobel alan yazıçının əsərlərinə fransız kilsələrində qadağalar qoyulub. Onun öz cinsi ilə ilk əlaqəsi Tunisdə Əli adlı ərəb oğlanla olub. Vətənə qayıtdıqdan sonra "özünü düzəltməyə” çalışan Jid Məryəm adlı qızla görüşməyə başlayıb.

Ancaq Jid yazılarında 16 yaşlı Məryəmlə yataqda olarkən, sevgilisinin balaca qardaşı ilə olduğunu təsəvvür etdiyini yazıb.

Növbəti il Əlcəzairə səyahətə çıxanda Jid məşhur homoseksual cütlük Oskar Uayld və lord Alfred Duqlasla qarşılaşıb. Uayld Andreni Məhəmməd adlı musiqiçi ilə tanış edib. Məhəmmədlə ehtiraslı bir münasibət yaşadıqdan sonra yazıçı 15 yaşlı köməkçisi Atmana vurulub.


Stiven Kinq - Təxəllüs xərçəngi

1970-ci ildə Amerika naşirləri bir yazıçının ildə birdən artıq kitab çap etdirməsini məqbul saymırmışlar. O zaman Stiven Kinq, Riçard Baxman təxəllüsü ilə kitablar yazıb nəşr etdirir. 1980-ci ildə bir kitab dükanı satıcısı üslubda dildə oxşarlığı hiss edir və konqresin kitabxanasından öz şübhələrini təsdiqləyən yazı tapır. O naşirləri bundan xəbərdar edir. Kinq onun ağzını yummaq üçün ona müsahibə söz verir. Daha sonra yazıçı mətbuat konfransı keçirib Riçard Baxmanın "təxəllüs xərçəngi”ndən öldüyünü deməyə məcbur olur.


Federiko Qarsiya Lorka – Mükəmməlik

Gənc şair Madriddə keçirdiyi tələbəlik illərində Salvador Dali və Lui Bunuellə tanış olub. Bu iki sima sonradan ən böyük sürrealistlər sırasına daxil olub: Dali – rəssam, Bunuel isə rejissor.

Lui Bunuel tələbə şəhərciyində tez-tez çöldə məşq edər və qəddi-qamətli bədəni ilə hamının diqqətini cəlb edərmiş. Hetroseksual olan Lui bəzən homoseksualların ictimai tualetlərdə döyülməsində iştirak edirmiş.

Ancaq sonrada Lui məşhur homoseksual Lorka ilə bərk dostlaşıb. O, az qala sənətin bütün sahələrində mükəmməl idi. Yaxşı dramaturq, gözəl piano ifaçısı olan şair Lorka hətta gözəl rəsm də çəkirmiş. Ancaq bir çatışmayan cəhəti homoseksual olması olub.

Dali onu çox sevsə də, heç vaxt "qarşılıq” verməyib. "Sirli həyat” adlı kitabında Dali onun haqda: "Çılğın gəncliyimin ən yaxşı dostu” adlandırıb. Bunuel isə: "İndiyədək qarşılaşdığım bütün insanlardan ən mükəmməli Federiko idi. O, mənə nə qədər şey öyrədib… Bunu heç bir sözlə ifadə edə bilmirəm”, — deyə yazıb.

Lorka 1936-cı ildə öldürülüb və memuarları yarımçıq qalıb. Öldürülməsəydi, yəqin ki, o da dostları haqda gözəl fikirlər yazardı…